Tào Tặc

Trời đã tối muộn, Tào Tháo đứng trên cửa hiên, khoanh tay không nói gì. Y bối rối suy nghĩ, từng tiếng nói của Tào Bằng cứ vang vọng không ngừng bên tai của y. Khi dùng được thì "lấy dân làm trọng, lấy quân làm nhẹ", khi không dùng được liền "thiên địa bất nhân, dĩ vạn vật vi sô cẩu". Lời nói này rất khó nghe, khiến Tào Tháo không khỏi khó chịu trong lòng. Dẫn dân chúng rút lui khỏi thành? Hay một mình bỏ đi đây? Đây là vấn đề sinh tử. Tào Tháo hít sâu một hơi, đứng trên hành lang uốn lượn mà đắn đo, suy nghĩ, cuối cùng vẫn không thể hạ quyết tâm. Hữu Học làm như thế rốt cuộc là có ý gì? Chẳng lẽ hắn không biết không thể có lòng dạ đàn bà được hay sao? Đây là đánh giặc, chứ không phải chơi trò chơi. Nhưng bên tai y lại có một tiếng nói không ngừng kêu gào: "Đồng ý với hắn, hãy đồng ý với hắn!" Từ khi làm quan tới nay, Tào Tháo chưa bao giờ cảm thấy khó xử như lúc này. Vốn dĩ bản thân đã hạ quyết tâm, giờ lại có chút do dự. A Phúc chết tiệt này rõ ràng là làm khó ta mà. -Văn Chất. -Vâng! -Hữu Học, hắn… -Tào giáo úy vẫn đang quỳ gối trên nha đường ạ. Tào Bân hạ giọng nói: -Lệnh huynh có khuyên can như thế nào hắn cũng không chịu đứng lên. -Đứa nhỏ này rốt cuộc là làm sao vậy? Tào Tháo chợt nổi giận nói: -Khi còn ở Hạ Bì, hắn để cho vợ con của Lã Bố chạy thoát, giờ lại còn cố chấp như vậy. Hắn rõ ràng đang ép ta mà. Tào Bân sợ tới mức ngậm miệng lại, cúi đầu. Tào Tháo nhìn gã một chút: -Văn Chất, ngươi bảo ta có nên đồng ý hay không? -Chuyện này điệt nhi không biết. Tào Tháo càng bực bội hơn. Y hạ giọng nói: -Không phải ngươi không biết, mà là ngươi không dám nói. Tào Bân càng câm như hến. Dừng bước chân, Tào Tháo đứng trên cửa hiên, thở dài. Thật lâu sau, y hạ giọng nói: -Lập tức mời Công Đạt đến đây. Tào Bằng vẫn quỳ trên nha đường, chân hắn đã không còn cảm giác gì nữa. Lần này chỉ sợ hắn đã làm hơi quá rồi! Không biết lão Tào có nổi giận không nữa? Biết đâu cũng vì chuyện này mà y sẽ thay đổi thái độ với ta thì sao? Trong lòng Tào Bằng có chút không yên. Hắn không cho rằng bản thân là một nhân vật vĩ đại. Chỉ có điều, những cái đầu đầm đìa máu chảy hắn nhìn thấy trên thành Bạch Mã ngày ấy khiến hắn bứt rứt không yên. Trời đất run rủi, để y rơi vào thời đại này, thời đại rực rỡ nhất của người Hán. Đối với đời Đường hưng thịnh, trong lòng hắn vừa cảm thấy vĩ đại, vừa vinh quang, nhưng không biết vì sao luôn có gì đó xa cách. Kiếp trước, hắn từng là Hán tộc! Chính vì thế, đối với dân tộc Hán, hắn vẫn luôn cảm thấy gần gũi. Hắn thật sự không hy vọng người Hán lại phải trải qua thời đại dung hòa cả dân tộc cứt chó kia. Đương nhiên, hắn cũng biết bằng vào sức của hắn vốn chẳng thể thay đổi được chuyện gì. Nhưng hắn vẫn hy vọng có thể làm gì đó, có thể khiến người Hán thay đổi những năm tháng khi ba nước cùng giao chiến này, có thêm nhiều người sống sót một chút. Hôm nay, có thể bảo vệ được ba vạn bách tính Toan Tảo, dù chỉ là bảo vệ được mười ngàn người cũng đã là thắng lợi rồi. Có lẽ, ta không thay đổi được cái gì, nhưng ta cũng không thể trơ mắt nhìn lịch sử cứ như vậy được! Đột nhiên, Tào Bằng cảm thấy bản thân thật sự rất cố chấp. Nhưng vậy thì sao chứ? Hẹp hòi thì hẹp hòi, cố chấp thì cố chấp! Tào Bằng hít sâu một hơi, ngồi thẳng lưng lên, ưỡn ngực. -A Phúc, chúng ta đi thôi. Ngươi có quỳ như thế cũng chỉ là vô ích mà thôi. Tào Chân bất đắc dĩ nhìn Tào Bằng, nhẹ giọng khuyên bảo. Tuy rằng gã cũng biết lời khuyên của gã chẳng có tác dụng gì, nhưng gã vẫn không thể không nói. Thật ra, gã cũng không thể hiểu được Tào Bằng bình thường rất thông minh, rất biết điều, hôm nay vì sao lại cố chấp như thế? Nhưng Tào Bằng lại không thể nói ra nguyên nhân. Chẳng lẽ hắn lại nói cho Tào Chân biết, ta là người xuyên không từ trăm năm sau mà đến, vốn không phải là người Hán ở thời đại này? Nếu thật sự nói ra những lời này, như vậy không chừng Tào Chân sẽ coi hắn là kẻ điên, trực tiếp rút kiếm chém chết hắn trên cái nha đường nho nhỏ này cũng nên. Đã đến giờ tý! Bên ngoài nha đường tối đen như mực; trong nha đường, đèn dầu đã tắt. Tào Chân ngồi bên cạnh Tào Bằng, vẫn không ngừng thấp giọng khuyên bảo. Tiếng bước chân chợt vang lên, Tào Chân ngẩng đầu nhìn bên ngoài nha đường. Tuân Du cầm trong tay một cái đèn lồng, chậm rãi đi đến gần nha đường. -Tử Đan, ngươi về trước đi. -Tuân tiên sinh. -Ta có chút chuyện muốn nói với A Phúc. Ngươi về nghỉ đi. Ngày mai còn có rất nhiều chuyện cần phải làm. Nghe giọng điệu của Tuân Du, Tào Chân tức thì bừng tỉnh. Có lẽ Tuân Du tới đây là do Tào Tháo sai khiến. Còn chuyện y muốn nói gì với Tào Bằng ư? Tào Chân không dám đoán. Gã đứng lên, chắp tay thi lễ với Tuân Du, rồi lại nhìn Tào Bằng, yên lặng rời khỏi nha đường. Vừa đi ra khỏi nha đường, gã đã thấy Điển Mãn, Hứa Nghi dẫn theo người canh gác cách nha đường ba mươi bước. Tào Chân thoáng ngẩn ra, rồi chợt như lại nghĩ tới chuyện gì, xoay người kinh ngạc nhìn Tuân Du đang châm nến trong nha đường. Cả nha đường lại sáng trở lại. Y cầm lấy một cái đệm cói đặt trước mặt Tào Bằng, rồi sau đó ngồi xuống, nhìn từ trên xuống dưới người hắn một lượt, một câu cũng chẳng nói gì. Ánh mắt kia rất sắc bén, chẳng khác nào kiếm sắc xuyên qua thân thể Tào Bằng. Tào Bằng ngạc nhiên nhìn Tuân Du, có phần không hiểu được ý của y là gì. -A Phúc, việc gì ngươi phải cố chấp như thế? Nghe thấy Tuân Du xưng hô như thế, Tào Bằng lại ngây người sửng sốt. Trong ấn tượng của hắn, hắn và Tuân Du vốn không thân nhau lắm, thậm chí chỉ cùng nói chuyện ba, bốn lần, mỗi lần nói chuyện không quá mười câu. Cách gọi "A Phúc" này hết sức thân thiết, chưa bao giờ Tào Bằng nghe thấy Tuân Du nói thế. Có lẽ bởi vì y không thân với Tào Bằng? Cho nên từ trước tới giờ, Tuân Du vẫn luôn gọi thẳng tên Tào Bằng, hoặc là gọi chức quan của hắn, thậm chí đến tên tự của Tào Bằng cũng rất ít khi nói ra. Tào Bằng do dự một chút, hạ giọng nói: -Đại trượng phu có cái nên làm, có cái không nên làm. Tuân Du mỉm cười! -Vậy ngươi cho rằng dẫn bách tính cùng thoái lui có thể được không? -Chuyện này… -Thật ra ngươi cũng biết làm như thế là rất nguy hiểm, nhưng ngươi vẫn khăng khăng giữ ý của ngươi. Ta không rõ vì sao ngươi lại cương quyết như thế, nhưng ta nghĩ ngươi có nguyên do của ngươi, ta cũng không muốn biết đó là gì. Giờ ta ngồi ở đây, chỉ muốn hỏi ngươi một câu, ngươi có đối sách gì không? -Chuyện này… Tào Bằng cúi đầu. Chuyện này đúng là không có! Chỉ là nhất thời hắn kích động, nhưng khi qua cơn kích động rồi, hắn vẫn không hối hận. Tuân Du hạ giọng nói: -Mười ngày sau, chủ công dẫn bộ soái rút lui theo hướng phô Điền Trạch. Độc Đình là con đường nhất định phải đi qua. Sau khi chủ công dẫn bộ soái qua phù kiều, ngươi có một canh giờ để dân chúng Toan Tảo đi qua phù kiều. Sau một canh giờ, phù kiều phải bị chặt đứt. Nếu không, để Viên quân truy kích, ắt sẽ tạo thành sự uy hiếp lớn đối với chủ công. Ngươi đã nghe rõ rồi chứ? Tào Tháo đồng ý? Tào Bằng giật mình, trợn tròn mắt. Chuyện này quả thực ngoài dự đoán của hắn. Người vẫn luôn nói "Thà ta phụ người chứ không để người phụ ta" mà không ngờ lại đồng ý thỉnh cầu này của hắn sao? Lão Tào từ trước tới nay vẫn không phải là người hành động theo cảm tính. -Chủ công sẽ điều động Bá Nhân và Tử Vũ lĩnh một bộ binh mã giúp đỡ ngươi. Ngươi nhớ kỹ, chỉ có một canh giờ thôi! Tuân Du trầm giọng nói: -Sau đó, phù kiều nhất định phải chặt đứt. Nếu không ta nghĩ ngươi có thể tự hiểu hậu quả thế nào! Một canh giờ bằng hai tiếng! Liệu hắn có thể khiến ba vạn người đi qua phù kiều không? Tào Bằng không biết. Nhưng hắn vẫn cảm thấy hết sức vui mừng. -Ta hiểu. Nói xong, hắn định đứng lên nhưng đôi chân từ lâu đã mất hết cảm giác. Chỉ trong khoảnh khắc hắn đứng dậy, thân thể lảo đảo, suýt nữa té lăn trên đất. Tuân Du giơ tay đỡ lấy hắn, nhìn thấy vẻ mặt vui mừng của Tào Bằng liền thở dài, khẽ cười, nhẹ nhàng lắc đầu. -Đi thôi, Bá Nhân và Tử Vũ dẫn người chờ ngươi ở bên ngoài rồi. Tào Bằng xoa xoa hai chân, chờ cho khôi phục lại chút cảm giác, rồi đứng dậy. -Tuân tiên sinh, Bằng xin đa tạ ngài! -Không cần cảm tạ ta. Đây là quyết định của chủ công. Chủ công không phải người vô nhân nghĩa. Người càng hiểu rõ đạo lý lấy dân làm trọng hơn ngươi. Tuân Du cười, cùng Tào Bằng ra khỏi nha đường. Tào Bằng lại khom người thi lễ với y, rồi nhanh chân bước ra ngoài cửa nha đường. Đứng trên bậc cửa nha đường, Tuân Du lắc lắc đầu. Quyết định của minh công lúc này dường như có hơi giống trò đùa! Tào Bằng gặp lại hai huynh đệ Hạ Hầu Thượng và Hạ Hầu Ân ở cửa thành Toan Tảo. Hai người này, mỗi người dẫn theo năm trăm quân tốt đang chờ hắn. -Hữu Học, ngươi đúng là tự mình rước lấy chuyện phiền phức. Hạ Hầu Ân nhìn thấy Tào Bằng, liền mở miệng trách ngay. Hạ Hầu Thượng thì sao? Y chỉ lẳng lặng nhìn Tào Bằng, không nói một lời. -Đi thôi, chúng ta cùng về Độc Đình đã. Tào Bằng không giải thích gì, cười ha hả, dẫn Phi Mạo lao ra cửa thành. -Người này rõ ràng là tự mình tìm rắc rối mà. Hạ Hầu Ân cười khổ, nhìn thoáng qua Hạ Hầu Thượng, thấp giọng nói thầm. Hạ Hầu Thượng thoáng do dự: -A Phúc thật ra là người có tình có nghĩa. Ít nhất, so với những người chỉ biết nói mà không dám làm thì hắn vẫn mạnh hơn gấp trăm lần. -A, hai người các ngươi thật đúng là… Hạ Hầu Ân không nói gì nữa, chỉ cười to hai tiếng, rồi giục ngựa đuổi theo Tào Bằng. Sau khi trở lại Độc Đình, Tào Bằng bố trí cho hai người Hạ Hầu Thượng và Hạ Hầu Ân ổn thỏa, rồi gọi bọn người Hám Trạch vào trong quân trướng. Hắn đem mọi chuyện vừa trải qua kể từ đầu đến cuối một lần. Hám Trạch không khỏi trợn mắt, há hốc mồm. Mãi một lúc lâu sau, y mới cười khổ nói: -Công tử, công tử làm thế không phải tự chuốc lấy rắc rối sao? -Ta biết, nhưng ta cảm thấy có một số chuyện ta vẫn phải làm. Hám Trạch nói: -Nhưng vấn đề là chuyện này đã không còn nằm trong khả năng của công tử nữa rồi. Ba vạn người muốn đi qua phù kiều mà chỉ có hai tiếng quả thực là không thể được. Đến lúc đó, ngài chặt đứt phù kiều, ít nhất sẽ có một phần ba dòng ngươi ở phía bên kia. Vậy không phải…. -Vẫn có thể cứu được hai phần ba. Cho dù chỉ có thể cứu được một phần ba, ta cũng muốn thử. Còn hơn phải trơ mắt nhìn Viên Thiệu tàn sát dân chúng trong thành, nhìn mấy vạn dân chúng vô tội mất mạng mà vẫn thờ ơ như không biết gì. -Nhưng… -Đức Nhuận, ta tìm ngươi đến đây là để giúp ta tìm ra một biện pháp nào đó. Hám Trạch gãi đầu, trầm ngâm suy nghĩ, rồi nói: -Chủ ý lớn thì ta thật ra không nghĩ ra được, nhưng chủ ý thì cũng có mấy cái. Dòng sông Độc Đình chảy không xiết lắm. Chúng ta có đến mười mấy ngày, quanh đây cũng không thiếu rừng cây. Nếu mọi người cùng dốc sức, quãng thời gian này chúng ta có thể làm hai đến ba cái phù kiều. Như vậy, tốc độ Tào Công lui binh sẽ nhanh hơn, chúng ta càng tranh thủ được nhiều thời gian hơn. Chẳng qua, chúng ta cần rất cẩn thận, nếu không nhất định không thể xây phù kiều tử tế được. Dựng phù kiều ư? Ánh mắt của Tào Bằng sáng rực. Tại sao ta lại không nghĩ đến vấn đề này nhỉ? Hạ Hầu Ân và Hạ Hầu Thượng trong tay còn có một ngàn binh mã, đến lúc đó, tất cả có thể cùng làm, nói không chừng còn có thể xây nhiều phù kiều hơn. -Chuyện đó dễ xử lý thôi. Vấn đề xây thêm cầu, ta sẽ thỉnh cầu với chủ công. -Vừa dựng phù kiều, chúng ta còn phải chuẩn bị thêm nhiều bè gõ. Công tử còn nhớ rõ Tháp Thôn không? Tháp Thôn có lưng dựa vào Khúc Ngộ, có thể thẳng đến Dương Vũ. Sửa chữa và chế tạo bè gỗ không phải là chuyện khó. Đến lúc đó, chúng ta có thể phân ra một nhóm người, đi từ Khúc Ngộ qua sông bằng bè gỗ, tới thẳng Dương Vũ. Ta không biết cùng lúc làm cả hai chuyện này mất bao nhiêu thời gian, nhưng dù sao cũng có chút tác dụng. Tào Bằng liên tục gật đầu, tỏ ý nói hai chủ ý này của Hám Trạch không tồi. Điền Dự hơi lo lắng, hạ giọng nói: -Điều ta sợ nhất là khi dân chúng qua sông, quân Viên Thiệu đuổi theo, ắt sẽ xảy ra hỗn loạn. Tào Bằng cười nói: -Sợ cái gì, chủ công đã có kế sách vẹn toàn, cũng đã lường trước chuyện Viên quân sẽ không được sung sướng gì rồi. Diền Dự nói: -Nếu chủ công đã có sự an bài, ta cũng an tâm rồi. Chúng ta nói là làm luôn thôi. Tốt nhất là lập tức báo cho hai vị Hạ Hầu tướng quân hành động. Đúng rồi, bên kia Khúc Ngộ cũng cần có người canh gác mới được. Tào Bằng ngẫm nghĩ một chút: -Khúc Ngộ hãy để cho Hưng Bá trấn thủ, thế nào? Cam Ninh đứng dậy, chắp tay nói: -Mạt tướng nhất định không phụ sự ủy thác của công tử. -Ngươi xem, ba người chúng ta cũng không sánh được với một Quách Phụng Hiếu. Bây giờ, những người có nhiệm vụ bắt đầu hành động. Ta sẽ lệnh Hách Chiêu dẫn Hắc Mạo đến thay cho Hàn Đức, tạm thời đóng ở Tiểu Đàm. Mọi người cùng đồng thanh nhận lệnh. Cứ như vậy, dưới sự sắp xếp của Tào Bằng, đêm đó Độc Đình bắt đầu hành động. Sáng sớm ngày hôm sau, Cam Ninh dẫn hai trăm quân Phi Mạo đến Tiểu Đàm hợp quân với quân sở bộ của Hàn Đức đi Khúc Ngộ, chế tạo bè gỗ. Sau khi Tháp Thôn bị Thư Cường cướp bóc sạch sẽ gần như chẳng còn lại gì. Rất nhiều thôn dân đã rời khỏi Tháp Thôn, chỉ còn lại phụ nữ, người già và trẻ em đã được Cam Ninh đưa sang bờ bên kia cùng ngày hôm đó. Kể từ đó, Tháp Thôn trở thành nơi lưu trữ rất nhiều thứ, còn có ba chiếc thuyền. Dưới sự chỉ huy của Cam Ninh, Hàn Đức dẫn theo người đóng quân ở Tháp Thôn, bắt đầu chế tạo bè gỗ. Tào Bằng lại lệnh cho Hám Trạch và Điền Dự suốt đêm cẩn thận viết lại kế hoạch tỉ mỉ trong thư, sáng hôm sau cho người đưa đến Toan Tảo. Sau khi Tào Tháo nhìn tới nhìn lui kế hoạch trong thư cũng không có ý phản đối, chỉ lệnh cho Đổng Chiêu ra sức giúp đỡ phía Độc Đình. Mười ngày nhanh chóng trôi qua. Trong mười ngày này, Tào Tháo lại mấy lần sai người dẫn quân làm bộ phản công nhưng không gây sức ép quá lớn đối với quân Viên Thiệu. Viên quân qua sông Lê Dương đã tăng lên tới mười ba vạn. Niềm tin của Viên Thiệu cũng theo đó mà mãnh liệt hơn. -Ngày mai, mỗ sẽ đích thân dẫn binh mã xuất quân, không lấy được Toan Tảo, thề không thu binh. Trong đại doanh ở Diên Tân, Viên Thiệu thề chắc như đinh đóng cột. Gã nhìn các tướng trong đại trướng, gương mặt lộ ý cười đắc thắng. Nhưng khi gã đảo mắt nhìn Thư Thụ, ánh cười tức thì biến mất. Gã chỉ thấy Thư Thụ mặt mày u ám, ngồi một bên như đang suy nghĩ gì đó. -Tắc Tòng, vì cớ gì lại không nói năng gì thế? Thư Thụ bỗng bừng tỉnh, vội vàng đứng dậy, nói: -Chủ công, Thụ chỉ đang tự suy ngẫm một chuyện, nên vừa rồi mới thất thần như thế. -Tắc Tòng đăm chiêu chuyện gì vậy? -Đã nhiều ngày nay, Tào Tháo liên tục tấn công khiến ta cảm thấy rất khó hiểu. Y biết rõ binh lực của chủ công đang chiếm ưu thế, về lý nên tăng mạnh phòng thủ, chờ binh mã các nơi tiến đến. Nhưng y lại không làm như thế, ngược lại còn phản công, dường như không phải là hành động của Tào Mạnh Đức vậy. Hơn nữa, kể từ khi chủ công tiến vào Diên Tân đến nay, binh lực của Tào quân dường như cũng không tăng lên. Y làm như thế rốt cuộc là có ý gì? Thụ vừa nghĩ tới một khả năng, lẽ nào Tào Tháo muốn lui binh sao? Viên Thiệu ngẩn người, chợt lộ vẻ trầm tư. -Nói như Tắc Tòng cũng có lý. -Hơn nữa, theo thám mã báo tin thì thời gian gần đây, Toan Tảo dường như rất náo nhiệt, chuyện này khiến ta cũng cảm thấy không bình thường lắm. Viên Thiệu ngẫm nghĩ một chút: -Nếu đã vậy, ta sẽ lập tức phái người đi tìm hiểu. Đây dường như là biện pháp tốt nhất. Trước khi hiểu được ý đồ thực sự của Tào Tháo, cho dù là Thư Thụ cũng không dám có hành động thiếu sót. Tào Tháo không phải Công Tôn Toản, cũng không phải là đối thủ trước kia của Viên Thiệu. Đây là một kẻ gian hùng chân chính, phải hết sức cẩn thận mới được. Nhưng thám báo vừa phái đi chưa được bao lâu, đã có tiểu giáo đến bẩm báo. -Chủ công, vừa rồi có tin bên Toan Tảo từ sau giờ ngọ bắt đầu mở cửa thành. Thám mã phát hiện có rất nhiều dân chúng đang rời khỏi Toan Tảo, lùi về phía Độc Đình. -Cái gì? Viên Thiệu nghe thấy thế không khỏi thất kinh. Thư Thụ vỗ đùi: -Chủ công, Tào Tháo đúng là muốn lui binh rồi. -Vậy nên làm sao cho phải đây? -Tào Tháo lui binh ắt đã nhìn ra ý đồ tấn công của chủ công, cho nên mới dẫn bộ soái rời đi. Theo Thụ thấy, chủ công nên nhanh chóng điểm binh truy kích Tào Tháo. Ha ha, Tào Mạnh Đức lần này muốn giở trò nhân nghĩa với người trong thiên hạ, thật đúng là tìm đường chết rồi. Y dẫn theo dân chúng Toan Tảo rời đi, tốc độ ắt sẽ không được nhanh lắm. Chủ công có thể lệnh cho kỵ binh xuất phát trước, cản lại bước chân Tào Tháo là được. Viên Thiệu vừa nghe thấy, tức thì gật đầu: -Nếu không có Tắc Tòng, mỗ suýt nữa đã trúng kế của A Man rồi. Gã lập tức gọi Trương Cáp đến, lệnh hắn dẫn Đại Kích Sĩ truy kích Tào Tháo. Đại Kích Sĩ cũng là một đội nhân mã tinh nhuệ dưới tay Viên Thiệu. Kể từ khi Tiên Đăng doanh của Cúc Nghĩa bị tiêu diệt, Đại Kích Sĩ đã thay thế vị trí ấy. Chủ tướng của Đại Kích Sĩ chính là một trong tứ đình trụ của Hà Bắc, Trương Cáp - Trương Tuấn Nghĩa. Trương Cáp lĩnh mệnh mà đi. Thư Thụ ngẫm nghĩ một chút, lại vội vàng đuổi theo ra đại trướng, gọi gã lại. Chỉ có điều, y không nhận ra rằng, khi Viên Thiệu khen ngợi y, đôi mắt của Quách Đồ đang ngồi một bên chợt đục ngầu! Phía bên sông Độc Đình xuất hiện ba cây phù kiều đơn sơ. Phù kiều được dùng dây thừng buộc chặt mấy tấm ván gỗ nối liền hai bờ sông. Phù kiều không rộng lắm, đi ngang nhau cũng chỉ hai người cùng qua được mà thôi. Khả năng chịu trọng lực của phù kiều cũng không tốt lắm. Nếu quá nhiều người đứng trên cầu, mặt cầu sẽ chìm vào trong nước. Người đi lại trên mặt cầu cũng không vững chân lắm. Nhưng việc đi lại không thành vấn đề, vấn đề là phải đi có trật tự. Lúc này, bên ngạn phía đông của sông đã chen chúc đầy người, có quân tốt, còn có dân chúng từ Toan Tảo đến. Vì lần lui binh này, Tào Bằng đã hoa tổn hết tâm tư. Trong mười ngày này, mấy lần hắn đã đi tới đi lui giữa Toan Tảo và Độc Đình, hoàn thiện kế hoạch rút quân lần này. Trong lịch sử, khi Lưu Bị dẫn dân chúng rút lui khỏi Tân Dã, vốn dĩ không hề có bất cứ kế hoạch hay sự thu xếp nào. Cũng chính vì như thế, tốc độ rút lui của gã cực kỳ chậm chạp, vì thế số người chết càng nặng nề hơn, dân chúng phải tha hương khắp nơi. Đời sau này, vẫn có người nói, Lưu Bị lúc đó dẫn dân chúng rời khỏi chẳng qua là dùng dân chúng làm tấm bình phong, ngăn cản tốc độ truy kích của Tào quân mà thôi. Trên thực tế, kết quả cũng gần như thế. Nếu không có sự ngăn cản của hơn mười vạn dân chúng kia, Lưu Bị e rằng khó có thể chạy thoát được. Cũng chính vì thế, rất nhiều người căm thù Lưu Bị đến tận xương tủy, coi người này chỉ là một kẻ giả nhân giả nghĩa, vốn chẳng phải tốt đẹp gì. So sánh với chuyện Tào Tháo đồ sát hàng loạt dân chúng trong thành, số người chết khi Lưu Bị rút quân dường như còn lớn hơn nữa.