Nàng đã đăng ký tại tòa án dưới cái tên bà Mactanh. Không ai hỏi gì thêm. Trong những ngày tiếp theo, nàng có cảm giác mới mẻ nhưng dễ chịu: mình là một người mẹ trẻ trong đám bình dân, hòa vào bà con hàng xóm, và chẳng có mối lo nghĩ nào khác, ngoài việc chăm sóc đứa con. Nàng ăn tại nhà, cùng với bà Coócđô, đứa con trai mười lăm tuổi của bà làm thợ phụ ngoài thành phố, và một ông lão đi buôn phá sản vì trốn tránh các chủ nợ mà đến náu mình ở khu này. Bé Phlôrimông không ngừng được mọi người khen ngợi, khiến Angiêlic rất đỗi tự hào. Mỗi khi thấy lóe ra chút tia nắng mặt trời, nàng lại dắt con đi bộ dạo chơi qua chợ và các bà bán hàng thường trầm trồ khen con nàng giống Chúa hài đồng. Một bác thợ rèn ở ngay cạnh nhà nàng trọ, tặng đứa bé một cây thánh giá nhỏ bằng hồng ngọc giả. Angiêlic xúc động quàng thứ trang sức bình dân này vào cổ con trai. Còn đâu viên kim cương sáu cara mà bé Phlôrimông mải chơi suýt nuốt phải trong ngày lễ cưới Đức vua ở Xanh Giăng đờ Luy? Trong những cuộc đi dạo chơi, Angiêlic né tránh không đến gần những ngôi biệt thự to đẹp trong khu vực Tămplơ: nàng sợ có thể bị nhận mặt khi những cỗ xe của các khách đến thăm rầm rộ kéo qua cổng thành, và quan trọng hơn cả, nàng muốn tránh cho mình những luyến tiếc. Đoạn tuyệt hoàn toàn với lối sống quá khứ, điều đó tốt hơn xét về mọi phương diện. vả lại, dù sao, nàng cũng chỉ là vợ một người tù tội nghiệp bị bỏ rơi!... Tuy nhiên, một hôm khi ẵm bé Phlôrimông xuống thang gác và đi qua trước mặt người khách nữ trọ ở phòng bên cạnh, nàng bỗng có cảm giác là khuôn mặt người này hơi quen quen. Khi nàng cùng con trai đi dạo chơi trở về nhà, người phụ nữ kia hình như đang đợi nàng. - Bà có phải là phu nhân Perắc không ạ? - Bà ta hỏi. Phật ý và hơi lo ngại, Angiêlic ra hiệu mời bà ta vào phòng mình. Bà ta nói: - Phu nhân đã ngồi cùng xe với bạn tôi, tiểu thư Atênai Tonê Sarăngtơ, ngày Đức vua trở về kinh đô. Tôi là bà quả phụ Xcarông. Angiêlic rất vui thích được trò chuyện với một nữ đồng hương Poatu, liền mời bà vào ngồi cạnh bếp sưởi, rồi lấy bánh bích quy ra mời khách và cho Phlôrimông cùng ăn. Bà Phrăngxoadơ nói với nàng rằng bà đã đến sống ở khu Tămplơ này bởi vì có thể ở ba tháng mà không phải trả tiền trọ. Hiện nay bà ta đã cạn hết tiền vốn, bà hy vọng rằng trước khi hết hạn ba tháng này, bà sẽ được Đức vua hay Thái hậu gia hạn trợ cấp khoản tiền 2000 đồng livrơ mà Hoàng thượng trước đây vẫn ban đều đặn cho chồng bà cho tới ngày ông qua đời. - Hầu như tuần lễ nào tôi cũng vào điện Luvrơ và đứng ở chỗ lối đi dẫn đến Nhà thờ chúa trong cung. Vị phu nhân cũng biết rằng Hoàng thượng, khi rời nội thất để đi dự lễ Mixa hàng ngày, thường qua một hành lang là nơi Đức Vua cho phép thần dân đến dâng sớ, dâng đơn lên Ngài ở đây, có nhiều thầy tu, trẻ mồ côi vì chiến tranh, cựu binh sĩ không có tiền trợ cấp đến dâng đơn… Hai người bỗng ngừng nói vì có một tiếng động khác thường, nghe như tiếng rên của một con vật, vọng vào từ cầu thang. Bà Xcarông ra mở cửa, rồi lùi vào và vội vã đóng cửa lại: - Lạy Chúa! Có một con quỷ dữ ở đầu cầu thang! - Bà nói gì vậy? - Dù sao, thì đó cũng là một người đàn ông da đen xì như cột nhà cháy. Angiêlic kêu lên một tiếng và nhảy vội ra cửa, gọi: - Cuaxi-Ba! - Vâng, tôi đây, thưa phu nhân! - Cuaxi-Ba trả lời. Anh ta đứng sừng sững như một bóng ma trên đầu cầu thang tối với những mảnh áo quần rách bươm không còn hình thù gì nữa, chằng díu bằng những dây rợ. Trông thấy bé Phlôrimông, anh ta phá lên cười thích thú, rồi nhảy xổ đến gần đứa trẻ và bắt đầu biểu diễn một điệu nhảy múa quay cuồng dữ dội. Angiêlic lấy hai tay ôm đầu và suy nghĩ mông lung. Lúc nào nhỉ… Cuaxi-Ba đã biến mất đúng là khi nào nhỉ? Nàng không nhớ ra được. Mọi cái đều lẫn lộn trong đầu nàng. Cuối cùng nàng mới nhớ ra: anh ta đã đi theo nàng đến điện Luvrơ buổi sáng cái ngày khùng khiếp đó, ngày mà nàng đã yết kiến Đức vua và suýt chết vì tay Hoàng thân Oóclêăng. Từ lúc đó trở đi, nàng phải thừa nhận là đã hoàn toàn quên mất sự tồn tại của Cuaxi-Ba! Nàng ném thêm củi vào bếp lửa để cho anh ta hong khô bộ quần áo rách bươm, ướt đẫm nước mưa, và lục hết các thức ăn đang có ra mời anh ta ăn. Anh ta kể lại chuyện mình. Ngồi trong tòa cung điện mênh mông, nơi ở của Đức vua nước Pháp, Cuaxi-Ba đã chờ phu nhân…rất lâu. Lâu không biết thế nào mà nói! Những cô hầu gái qua lại cứ nhạo cười anh ta. Rồi thì, đêm đến. Rồi thì, anh bị choảng bằng gậy tới tấp. Rồi thì, khi tỉnh dậy anh thấy mình đang ở dưới nước, vâng, ở dưới nước chảy trong hào trước cửa cung điện lớn. Anh ta đã bơi, bơi mãi mới vào được một cái bãi, rồi ngất đi. Khi tỉnh lại lần này, anh ta rất sung sướng vì tưởng rằng đã được trở về quê hương mình ở châu Phi: có ba người Morơ đang cúi xuống bên anh. - Anh có chắc chắn mình không ngủ mơ đấy chứ? Người Morơ ở Pari, thật hết sức hiếm. Hỏi lại mãi, nàng mới dần dần vỡ lẽ ra là anh ta được những người da đen cứu giúp, những người châu Phi này được đưa đến làm trò ở hội chợ Xanh-Giécmanh, hoặc làm người canh giữ bọn gấu đã thuần hóa. Nhưng Cuaxi-Ba không thấy có gì hấp dẫn để ở lại với mấy người da đen kia, anh lại vốn tính sợ gấu. Bỗng bên ngoài có tiếng ồn ào. Ra cửa sổ, nàng thấyám đông tụ tập trước ngôi nhà. Một người đàn ông vận quần áo đen dáng dấp đường hoàng, đang cãi lý với bà góa Coócđô. Angiêlic vội hé cánh cửa để lắng nghe. Bà góa Coócđô gọi nàng thật to: - Hình như có một người đàn ông da thật đen ở trên chỗ bà phải không ạ? Angiêlic vội chạy xuống cầu thang. - Đúng đấy! Thưa bà Coócđô. Anh ta là một người Morơ, một người đầy tớ cũ. Anh ta là một người rất tốt. Người khách có vẻ đáng kính liền tự giới thiệu là thẩm phán quan ở khu vực Tămplơ được giao trách nhiệm xét xử các vụ án nhỏ, vừa và lớn theo sự ủy quyền của ngài Đại tu viện trưởng, trong khắp khu vực Tămplơ này. Ông thẩm phán nói là một người Morơ không được quyền ở lại trong khu này. Sau một hồi tranh luận, Angiêlic phải hứa là Cuaxi-Ba sẽ rời khu thành cấm này trước khi trời tối. Nàng lên gác vẻ buồn bã: - Tôi phải làm gì cho anh đây, Cuaxi-Ba tội nghiệp? Anh bị họ phản đối nhao nhao. Mà bản thân tôi thì cũng chẳng còn tiền… - Đem bán tôi đi, thưa phu nhân. Thấy nàng tròn xoe mắt, anh nói thêm. - Bá tước đã mua tôi với giá đắt, mà khi ấy tôi còn rất bé. Bây giờ tôi ít nhất cũng đáng giá một nghìn đồng livrơ. Như vậy, bán tôi đi bà sẽ có nhiều tiền để cứu ông chủ ra khỏi nhà tù. Angiêlic tự nhủ rằng anh da đen nói đúng. Thật ra đem bán anh ta, đối với nàng là việc làm gớm ghiếc. Nhưng, phải chăng đó là cách tốt nhất để tìm chỗ nương thân cho con người mông muội, đáng thương lạc lõng giữa một thế giới văn minh hỗn độn như thế này? - Ngày mai, anh trở lại đây. - Nàng nói - Tôi sẽ nghĩ cách. Và hãy cẩn thận để khỏi rơi vào đám lính vác cung đi Nàng đưa cho anh ta tấm chăn rồi đứng nhìn theo cái bóng cao lênh khênh, lắc lư xa dần và biến mất trong mưa. Anh ta vừa đi khỏi, nàng quyết định đi hỏi ý kiến anh ruột. Nhưng linh mục Xăngxê đi vắng. Angiêlic quay về, đang phân vân lo nghĩ thì thấy một cậu thiếu niên, nách cắp chiếc hộp đựng đàn vĩ cầm, đi qua vượt mình. - Giôvani! Nàng kéo câu bé nhạc sĩ đến dưới mái một phòng tu kín của ngôi nhà thờ cổ, hỏi tình hình cậu ta ra sao. Cậu nói: - Cháu chưa được nhận vào dàn nhạc của ngài nhạc sư Luyli. Nhưng công nương Môngpăngxiê khi rời đến Xanh-Fagô đã chuyển cháu sang dinh phu nhân Xoaxông, vừa mới được phong làm người cai quản nội thất của Hoàng hậu. Như vậy cháu đang có những mối liên hệ tối ưu - Cậu kết luận đầy vẻ quan trọng. Rồi cậu đưa mắt ngượng ngập nhìn bộ quần áo xoàng xĩnh của chủ cũ và rụt rè hỏi: - Thưa phu nhân, cho phép cháu hỏi công việc của bà tiến bộ ra sao? Bao giờ chúng ta sẽ được gặp ngài Bá tước ạ? - Sẽ sớm thôi, chắc chỉ ít ngày nữa. - Angiêlic đáp, đầu óc để đâu, rồi nói tiếp. - À, Giôvani này, cô đã quyết định bán Cuaxi-Ba đi. Cô nhớ là bà Xoaxông muốn tậu anh ta. Nhưng cô không thể rời khu Tămplơ này, càng không thể đến điện Tuylơri. Cháu có thể giúp cô trong việc này không? - Cháu lúc nào cũng sẵn sàng hầu hạ bà. - Chú bé nhạc sĩ trả lời sốt sắng. Chắc cậu ta đã làm việc khẩn trương: chỉ không đầy hai giờ sau, đã có tiếng gõ cửa phòng Angiêlic. Nàng ra mở cửa, thấy một mụ to béo, vẻ kênh kiệu, và một người đầy tớ trai, mặc bộ chế phục của đám người hầu Công tước Xoaxông - Chúng tôi đến đây, do cậu Giôvani giới thiệu. - Mụ ta nói với giọng lấc cấc của người hầu gái được nuông chiều trong nhà một mệnh phụ cao sang. Angiêlic ngồi xuống, để hai người hầu kia đứng trước mặt mình và nói: - Bây giờ, tôi yêu cầu hai người làm thế này nhé: hãy về trình với phu nhân công tước là tôi sẵn lòng bán anh người hầu Morơ tên là Cuaxi-Ba. Nhưng tôi không thể đến điện Tuylơri được. Vậy xin bà chủ các ngươi thu xếp để đến gặp tôi ở đây hoặc một nơi nào khác trong khu này do bà chọn. Nhưng tôi nhấn mạnh là việc này cần tuyệt đối kín đáo, nhất là không nên nêu tên tôi ra. - Điều này có lẽ thu xếp không khó - mụ hầu gái nói sau khi đưa mắt nhìn anh đầy tớ đi cùng. - Bán được bao nhiêu, cứ mười đồng tôi sẽ thưởng cho hai người hai đồng livrơ. Angiêlic cùng Cuaxi-Ba đang ngồi đợi ở căn phòng nhỏ cạnh căn phòng người quản lý lâu đài Buflê. Cuaxi-Ba đảo mắt nhìn quanh, vẻ lo ngại. Angiêlic đã thuê của người bán quần áo một bộ chế phục cũ bạc màu cho anh ta, nhưng mặc bộ áo đã sờn này, anh ta trông không được bảnh bao lắm. Cuối cùng cửa mở, cô hầu phòng của phu nhân Xoaxông bước vào, tiếp đến là chính bà công tước, quần áo lụa là sột soạt. Phu nhân Xoaxông nhìn Angiêlic chăm chú rồi kêu lên: - Lạy trời, ra là bạn đấy ư, bạn thân mến? - Vâng, tôi đây ạ! - Angiêlic cười nói - Nhưng xin phu nhân chớ ngạc nhiên. Bà biết là nhà tôi đang ở trong ngục Baxtiơ nên tôi khó lòng đòi hỏi cuộc sống dư dật sang trọng hơn ông ấy được. - À, vâng - Bà Ôlanhpia Xoaxông tán thành - Tất cả chúng ta chẳng phải đều có lúc gian nan ư? Thời ông chú tôi, giáo chủ Madaranh phải chạy trốn khỏi nước Pháp, thì mấy chị em chúng tôi phải mặc váy thủng lỗ chỗ và dân chúng ở đường phố đã ném đá vào cỗ xe của chúng tôi… À, đây có phải anh chàng người Morơ của bà không, bạn thân mến? Lần đầu tôi thấy thì anh ta trông có vẻ điển trai hơn, mà da cũng đen hơn! - Bởi vì hiện nay anh ấy rét và đói! - Angiêlic vội nói. Bà công tước xinh đẹp uốn cong đôi môi, vẻ khinh khỉnh. Cuaxi-Ba đứng bật dậy nhanh nhẹn như một con mèo: - Tôi vẫn khỏe kia mà! Hãy nhìn xem! Anh xé rách bộ chế phục tàng tàng, để lộ ra bộ ngực nở, có nhiều vệt xăm mình kỳ lạ nổi rõ. Anh vươn thẳng đôi vai, lên gân rồi giơ cánh tay lên, căng các cơ bắp như một đô vật biểu diễn ở chợ phiên. Những luồng sáng lướt trên làn da óng ánh như kim khí. Đứng thẳng và im như pho tượng, anh đột nhiên trông có vẻ cao lớn hơn trước. Cuối cùng, một nụ cười mỉm vừa kiêu hãnh vừa dịu dàng hiện ra trên đôi môi dầy của anh. Chưa bao giờ Angiêlic nhìn thấy Cuaxi-Ba đẹp và cũng… đáng sợ như vậy. Với đôi môi bé nhỏ, bà Ôlanhpia Xoaxông có vẻ hoàn toàn bị chinh phục. Đôi mắt đen của bà sáng lên như một ánh lửa khác thường. Bộ ngực xinh đẹp phập phồng và cái miệng háu ăn của bà ta bộc lộ sự thèm muốn trơ trẽn đến mức ngay cả cô hầu phòng của bà cũng ngượng nghịu cúi đầu, còn Angiêlic chỉ muốn bỏ đi ngay và đóng sập cánh cửa sau lưng mình. Cuối cùng bà công tước có vẻ trấn tĩnh lại, và mở quạt giấy phe phẩy như một cái máy: - Bao nhiêu ? phu nhân đặt giá anh ta bao nhiêu? - Hai nghìn năm trăm đồng livrơ. Bà Ôlanhpia giật mình. - Bà điên đấy ư? - Giá đúng hai nghìn năm trăm livrơ. Nếu không, tôi xin giữ lại không bán nữa - Angiêlic lạnh lùng tuyên bố. Bà công tước đưa ngón tay ra xoa xoa làn da săn và mềm mại trên cánh tay nhẵn mịn của Cuaxi-Ba. Bà ta run run thích thú. Trở nên táo tợn hơn, bà ta sờ vào những vết xăm hình ở ngực anh và bật cười. - Thôi không sao. Tôi đồng ý mua. Thật đúng là điên rồ, nhưng tôi đã thấy mình không có anh ta là không xong. Chị Béctiơ, ra bảo anh Giaxanhtơ đem ví tiền lại cho ta. Anh đầy tớ thoáng một cái đã bước vào, mang theo một cái túi da khâu rất đẹp. Trong khi anh ta đếm đủ số tiền, thì chị hầu gái, theo lệnh chủ, đến bảo Cuaxi-Ba đi theo mình. - Tạm biệt, phu nhân, xin tạm biệt! - Anh người Morơ đến chào Angiêlic - Còn cậu bé Phlôrimông, xin bà bảo em… - Được rồi. Anh về đi. - Angiêlic nói khô khan. Nhưng bắt gặp đôi mắt buồn bã của người nô lệ nhìn mình trước khi rời căn phòng, nàng thấy nhói ở tim như bị dao đâm. Nàng bối rối kiểm soát lại số tiền rồi cho vào túi tiền của mình. Bây giờ nàng chỉ muốn làm vội vã có mỗi một việc: rời khỏi chỗ này. - Ôi, bà bạn thân yêu, tất cả câu chuyện đó thật đau lòng, tôi hiểu - Bà công tước Xoaxông thở dài, vừa quạt vừa nói, vẻ rất hài lòng. - Dù sao, đừng nên quá phiền muộn, bánh xe thế sự luôn luôn quay mà. Người ta bị đưa vào ngục Baxtiơ, vâng, nhưng người ta cũng có thể ra được. Phu nhân hẳn cũng biết tin ông Pêghilanh Lôdăng đã được Đức vua lại tin dùng rồi chứ? - Ông Pêghilanh ư? - Angiêlic kêu lên, bỗng nhiên mừng rỡ khi được nghe cái tên quen thân và cái tin lành đó. - Ôi, tôi vui mừng quá! Sao lại có chuyện ấy được? - Đức vua vốn ưa thích trò bông đùa xấc xược của nhà quý tộc táo bạo đó. Nên ngài đã tìm dịp thuận tiện đầu tiên để lại gia ân cho ông ấy… Có người nói ông Lôdăng đã vì phu nhân mà so gươm với Đức ông Oóclêăng… Angiêlic run người khi nhớ lại câu chuyện hãi hùng đó. Nàng một lần nữa van xin phu nhân Xoaxông hãy hết sức kín đáo, không để lộ nơi nàng ẩn náu. Bà công tước hứa làm đúng như nàng yêu cầu, và hôn nàng trước khi chia tay.