Người giải mã tử thi

Trời trong xanh, không một gợn mây. Sau những tháng ngày học ở Học viện cảnh sát, tôi đã luyện được thói quen ngủ sớm dậy sớm, đến bây giờ cũng không chỉnh lại đồng hồ sinh học được nữa. Bởi vậy tôi dậy rất sớm, chạy vài vòng sân thể dục của Cục công an, sau đó tới phòng thí nghiệm bệnh lý, mở kính hiển vi ra, bắt đầu quan sát mấy mẫu vật bệnh lý học. Tôi ngồi đó được hai tiếng đồng hồ, chẳng mấy chốc đã đến 8 giờ sáng. Trưởng khoa Hồ dụi đôi mắt buồn ngủ nhập nhèm, đi vào phòng thí nghiệm. “Vào phòng kí túc của cậu tìm không thấy đâu, tôi đoán là cậu đến đây. Không tệ nhỉ, rất chăm học.” Trưởng khoa Hồ ngoài bốn mươi tuổi, đẹp trai, chỉ cần giơ tay nhấc chân cũng đã toát ra cảm giác của một người đàn ông trưởng thành. Thầy ấy rất nổi tiếng ở đội hình sự, được khen là người cuốn hút, hội tụ đủ cả ngoại hình đẹp và trí tuệ cao. “Thầy dậy sớm thế ạ?” Tôi vội vã đứng lên, không dám thất lễ với thầy. Đây là bệnh nghề nghiệp hình thành từ khi học tại Học viện cảnh sát. “8 giờ? Vẫn sớm nhỉ? Sắp xếp rồi chuẩn bị xuất phát, khu Bảo Hà có án mạng.” Trưởng khoa Hồ mải miết thu dọn hộp dụng cụ khám nghiệm của mình. Chúng tôi vội lên xe, tiến về phía khu Bảo Hà. “Tình huống thế nào ạ?” Tôi hỏi trưởng khoa Hồ. “Đó là một cụ ông sống một mình, bình thường sống dựa vào nghề sửa giày. Ông cụ mua một căn nhà mặt đường hai tầng, tầng một mở cửa hàng, có lắp cửa cuốn, tầng hai để ở. Nhà đối diện thấy hơn một ngày rồi mà ông ấy không mở hàng liền sinh nghi. Khoảng 6 giờ sáng này thấy di động của ông cụ kêu nhưng không ai bắt máy, thấy không ổn bèn chạy sang gõ cửa, gõ mãi cũng chẳng ai thưa. Không còn cách nào khác, họ phải trèo lên tường nhà đối diện, ngó sang thấy cửa sổ nhà ông cụ mở toang, ông nằm trên giường không động đậy, trên gối còn có máu. Họ biết có tai nạn chết người nên vội gọi 110.” “Có xác định là án mạng không ạ?” “Cảnh sát 110 không vào hiện trường, bây giờ đang ở nhà đối diện cẩn thận quan sát sang, đầu giường có máu, ông cụ đang nằm đó, không thấy thở nữa.” “Cửa cuốn đóng kín, vậy tức là kẻ hành hung vào từ cửa sổ?” “Đúng là cửa cuốn đã đóng lại, tầng một không có cửa sổ, tầng hai chỉ có một cửa sổ đó thôi. Vậy nên hoặc là hắn ta nâng cửa lên chui vào, hoặc là nhảy qua cửa sổ.” Trưởng khoa Hồ nói. Chúng tôi nhanh chóng tới hiện trường. Ở đó đã có mấy chiếc xe cảnh sát đứng ngăn trở, hình thành một vòng bảo vệ. Có rất nhiều người dân hiếu kỳ từ ngoài vòng xe ngóng cổ vào, bàn tán xôn xao. “Ông cụ mua nhà xong thì làm gì có tiền, ai lại đi giết ông ấy chứ?” “Vậy mới nói, không vợ con, hàng ngày sửa giày, cũng chẳng mâu thuẫn với ai.” “Ông cụ này tốt lắm, rất nhiệt tình. Giày của chúng tôi nếu hỏng nhẹ đều được sửa miễn phí. Kẻ nào giết ông ấy nhất định phải bị trời phạt.” “Đúng thế, lần trước tôi thấy một cô bé, trời tối mịt vẫn phải ra ngoài, rất sợ hãi, ông ấy còn bật đèn pin đưa con bé đến tận chỗ có đèn sáng nữa.” Những lời bàn tán của người dân cho thấy ông cụ vốn có tiếng là tốt bụng, có lẽ việc phân tích tính chất vụ án này sẽ tương đối phức tạp. Nhân viên khám nghiệm dấu vết đang cẩn thận kiểm tra cửa cuốn. Trên cửa bám rất nhiều bụi bẩn, bên ngoài không thấy dấu hiệu mở khóa. Nói cách khác, cánh cửa này luôn được đóng mở từ bên trong, có thể loại trừ trường hợp có người từ bên ngoài mở hoặc khóa cửa lại. “Xem ra kẻ thủ ác chỉ có thể vào từ đường cửa sổ.” Tôi khoanh tay đứng nhìn nhân viên khám nghiệm hiện trường bận rộn làm việc. Trưởng khoa Hồ ngẩng đầu nhìn trên dưới, trong ngoài cửa sổ, nghi hoặc nói: “Cao như vậy, cửa sổ lại nhô ra, phải tài năng thế nào mới trèo vào được chứ? Có phải như trong phim ‘Nhiệm vụ bất khả thi’ đâu!” “Hay là đu từ nóc nhà xuống.” Tôi ngửa đầu nhìn, cảm thấy khó mà trèo từ dưới lên được, nhưng cũng không phải từ cửa chính đi vào, vậy thì chỉ có khả năng đó mà thôi. Trong lúc nói chuyện, cửa cuốn đã bị kĩ thuật viên cạy ra. Bên trong cửa được khóa lại bằng một chiếc khóa móc từ dưới đất móc lên, vẫn hoạt động bình thường. Ở tầng một rất lộn xộn, những chiếc giày cũ xếp lung tung, có vài dụng cụ sửa giày đơn giản và rất nhiều đồ đồng nát. Xem ra ông lão này ngoài sửa giày còn thu mua phế liệu để trang trải qua ngày. Giữa từ tầng một lên tầng hai không xây cầu thang, chỉ có một chiếc thang đơn sơ làm đường lên xuống. Nhân viên khám nghiệm hiện trường nhanh nhẹn sắp xếp dụng cụ, bắt đầu kiểm tra chiếc thang đó. Dấu vết trên thang rất quan trọng, nếu trên thang không có dấu tay, dấu chân khả nghi, hoặc những dấu vết khác như dấu găng tay, dấu giày… thì hung thủ chỉ có thể ra vào bằng đường cửa sổ. Nếu xác định được điểm này sẽ rất có lợi cho việc khoanh vùng kẻ bị tình nghi. Nói chung, cũng không phải tất cả mọi người đều có năng lực vượt nóc băng tường. Tôi và trưởng khoa Hồ kiên nhẫn chờ ngoài hiện trường. Mười phút sau, nhân viên khám nghiệm hiện trường từ bên trong nói vọng ra: “Trên thang chỉ có một loại dấu giày và dấu vân tay, tôi đã lấy mẫu đây rồi. Nếu đối chiếu thấy khớp với nạn nhân thì hung thủ chỉ có thể đi từ cửa sổ vào.” Chúng tôi lập tức đeo găng tay, khẩu trang, bao chân và mũ, dẫm lên ván khám tra (1) đến bên cạnh chiếc thang. Đây là một chiếc thang cũ nát, đã dùng nhiều năm, dường như có thể sập bất cứ lúc nào. Trên sàn tầng hai có một cái lỗ lớn, đây chính là chỗ thông giữa tầng một và tầng hai, chiếc thang gác lên một bên lỗ đó. “Đi lên đi.” Trưởng khoa Hồ là dẫn đầu mọi người leo lên. Tôi theo ngay sau thầy ấy, từ từ trèo lên tầng hai. Tầng hai bài trí rất giản dị, chỉ có một bàn làm việc cũ kỹ bên cạnh một chiếc giường nhỏ. Ông cụ im lặng nằm trên giường, tôi đứng từ xa quan sát một lúc, thấy ông cụ đúng là không còn thở nữa. Trưởng khoa Hồ vẫn tập trung xem hung thủ vào hiện trường bằng cách nào. Thầy đi đến bên cửa sổ, xem xét kỹ chiều cao của cửa sổ, những dấu vết trên cửa sổ cũng như khoảng cách từ nóc nhà tính xuống. Tôi quan sát xung quanh thi thể. Trên đầu giường có một dấu máu, trên gối đầu là hai vết máu nhỏ, trên mép thi thể có vết nôn. “Lượng máu chảy ra rất ít.” Tôi nói. Trưởng khoa Hồ không nói gì, vẫn tiếp túc chăm chú kiểm tra cửa sổ. Kiểm tra bước đầu hoàn tất. Vì muốn nhanh chóng khám nghiệm tử thi, xác định thời gian tử vong và vết thương trí mạng, nên chúng tôi liền làm nốt vài bước khám nghiệm tại hiện trường cuối cùng, để sau đó còn đưa thi thể về phòng giải phẫu pháp y, trực thuộc nhà tang lễ Cục công an thành phố Long Phiên. Hiện trường giao lại cho các kỹ thuật viên hiện trường tiếp tục khám nghiệm vật chứng. Trước tiên, tôi nhấn nhẹ lên đầu thi thể, không thấy có cảm giác ma sát xương, vì thế tôi lật thi thể đang nằm nghiêng lại, để mặt trước ngửa lên. Hai mắt của thi thể nhắm nghiền. Theo đúng thủ tục, trước hết cần phải kiểm tra tình trạng kết mạc, giác mạc, đồng tử. Tôi dùng hai ngón tay vạch mí mắt thi thể lên. Lúc này có tình huống bất ngờ phát sinh. Thi thể đột nhiên mở mắt, hai mắt nhìn tôi chằm chằm. Đầu tôi như nổ tung, trống rỗng, tóc gáy như dựng ngược lên. Tôi bắt bản thân phải bình tĩnh lại, đây nhất định là ảo giác, nhất định là đôi mắt này vốn đã mở sẵn từ đầu rồi, chỉ là tôi không chú ý thôi. Tuy trong lòng nghĩ vậy, nhưng tay tôi vẫn cứng đờ đặt trên mí mắt của ông cụ. Mãi một lúc sau, cái miệng phía dưới cặp mắt thất thần kia bỗng có tiếng rên rỉ vang lên: “Ưm…” Tôi cảm thấy như chân mình mềm nhũn, lùi lại phía sau vài bước, suýt chút nữa rơi xuống cái lỗ thông giữa hai tầng. Tôi tựa vào tường, bất giác run rẩy. Trưởng khoa Hồ hình như cũng nghe thấy tiếng rên âm u kia, quay đầu lại thấy tôi mặt mũi tái mét, chân tay run cầm cập bèn hỏi: “Sao thế?” Tôi nhìn thi thể đang hướng mặt lên trời kia, thấy ông cụ vẫn đang nhìn trần nhà chằm chằm, vô cùng kinh khủng, cực kỳ đáng sợ. Tôi không kìm chế nổi mà run lẩy bẩy: “Xác… xác chết sống dậy!” “Luyên thuyên!” Trưởng khoa Hồ chạy đến bên thi thể, đặt hai ngón tay lên động mạch cảnh. Vài giây sau, thầy hô lớn: “Gọi người tới đây, ông cụ không chết, phải đưa đi bệnh viện thôi!” Tôi vẫn đứng tựa vào tường, hồn vía lên mây, sắc mặt tái dại, hai chân như nhũn ra. “Đi nhanh lên!” Trưởng khoa Hồ quát. Không ngờ lại gặp chuyện như vậy. Thì ra ông lão này rơi vào trạng thái chết giả, nếu quan sát sẽ không thấy hoạt động hô hấp nữa, sau khi tôi lấy tay tác động lên mắt ông ấy mới khiến ông tỉnh lại. Nhưng vì ông ấy đang bị thương nên chỉ có thể mở mắt mà rên. Tôi và trưởng khoa Hồ gọi một chiếc xe cảnh sát, bật còi hụ mở đường lao đến bệnh viện nhân dân tỉnh. Trên đường đi, trưởng khoa Hồ nói: “Chủ quan quá, điều tra viên nói có người chết, cậu cũng tự nhiên xác định là người ta chết rồi hả? Đừng quên, việc chẩn đoán có tử vong hay không là công việc của bác sĩ pháp y. Cậu quá bất cẩn, thấy không hô hấp thì cho là chết rồi sao? Sau này phải nhớ kỹ, đến hiện trường phải xem thi thể có thi ban hay không. Thi ban là căn cứ quan trọng để xác định tử vong.” Chuyện đó vốn dĩ tôi cũng biết, lần này lại sơ suất, thiếu chút nữa làm bản thân sợ vỡ mật. “Lại còn xác chết sống dậy cơ đấy~ Ha ha ha.” Trưởng khoa Hồ cười nhạo tôi. Tôi vẫn chưa lấy lại tinh thần, không để ý đến lời trêu cợt của thầy Hồ. Cứ như vậy, tôi mặt mày tái nhợt, mắt vằn tia máu đi tới bệnh viện nhân dân tỉnh, sau đó gặp được bé Thanh Hoa cùng cha mẹ. Tổn thương trên đầu của ông cụ là tổn thương va đập đối xứng, dẫn đến trạng thái chết giả. Xác định việc này xong, chúng tôi cũng yên tâm hơn nhiều. Tổn thương va đập đối xứng là trường hợp khi trên đầu có vết thương, sẽ gây ra xuất huyết và bầm tím trên não, hơn nữa, tại vị trí tương xứng phía bên kia của não cũng sẽ có những vết xuất huyết, bầm tím tương tự, nhưng trên mặt ngoài không có những tổn thương trên da đầu hay gãy vỡ xương sọ. Hiện tượng này xuất hiện khi xương sọ đang chuyển động rất nhanh thì đột ngột dừng lại, hình thành tổn thương trên bề mặt da đầu cũng như trên não. Do có quán tính nên phía não tương xứng cũng va đập vào mặt trong của xương sọ, dẫn đến xuất huyết và bầm tím tương ứng. Cho nên đối với những tổn thương va đập đối xứng kiểu này, về cơ bản có thể chẩn đoán chính xác là do giảm tốc đột ngột dẫn đến tổn thương, ví dụ như vấp ngã, đập đầu vào tường… Nếu như có hung khí trực tiếp tác động lên đầu, sẽ tạo thành tổn thương trên da đầu, xương sọ, trên não cũng sẽ có dấu hiệu xuất huyết và bầm tím, nhưng phía não tương xứng sẽ không có dấu vết tương tự. Loại này được gọi là tổn thương do bị tấn công, hình thành trong khi xương sọ chuyển động ở tốc độ thường. Sau khi đi đến kết luận này, chúng tôi lập tức liên hệ với nhân viên khám nghiệm hiện trường. Nhân viên khám nghiệm hiện trường Tiểu Ngô cũng rất thoải mái nói: “Ở hiện trường phát hiện một dấu trượt ngã, là dấu chân của ông cụ. Xem kỹ hai tầng không phát hiện ra dấu vết khả nghi nào, trên thang cũng vậy, chỉ có dấu vân tay của ông cụ thôi.” “Không có dấu vết ra vào, vậy đây là hiện trường đóng kín.” Sắc mặt thầy Hồ trở nên nhẹ nhõm hơn nhiều, “Hẳn là buổi tối ông cụ mở cửa ra cho thông thoáng, lúc quay về giường thì trượt chân ngã xuống, bị thương ở đầu nhưng không quá nghiêm trọng. Sau khi lên giường nằm mới bị chảy máu trong, dẫn đến nôn mửa, hôn mê, rơi vào trạng thái giả chết.” “Ừm.” Tôi vẫn không thể nhẹ lòng được, trong đầu tôi vẫn tràn ngập hình ảnh bé Thanh Hoa có đôi mắt to tròn. “Giao lại cho đội điều tra tiếp tục làm việc, không có gì nữa đâu, đây là một vụ tai nạn ngoài ý muốn thôi.” Trưởng khoa Hồ rất cao hứng, quay đầu nhìn tôi, “Cậu vẫn chưa hoàn hồn đấy hả?” “Không phải đâu ạ.” Tôi mang toàn bộ chuyện của bé Thanh Hoa kể cho trưởng khoa Hồ nghe. Ánh mắt trưởng khoa Hồ trở nên buồn bã, thầy lấy ra 200 tệ, nói: “Số trời vậy đấy, đây là chút tấm lòng của tôi, cậu giúp tôi đưa cho thằng bé.” Một đứa bé đáng yêu như thế, còn chưa kịp hưởng thụ cuộc đời tươi đẹp đã phải bắt đầu đếm ngược đến ngày chấm dứt cuộc sống. Sự lạc quan của bé, tinh thần dũng cảm của bé cứ dần dần khắc sâu vào lòng tôi. Đứa bé ấy mới sáu tuổi, vậy mà lại biết nỗi khổ của cha mẹ mình, sẵn sàng đối mặt với cái chết mà không hề sợ hãi. Tôi cảm thấy dù bé Thanh Hoa chỉ là một trong số những bệnh nhân tôi từng chăm sóc, nhưng tôi không thể khoanh tay đứng nhìn được. Khi quay lại ký túc xá, tôi không chút đắn đo, lấy sổ tiết kiệm của mình ra. Dẫu rằng bây giờ tôi không đi làm, tiền nuôi bản thân cũng không có, nhưng vẫn còn một ít tiền gửi ngân hàng. Số tiền này đều do ông nội tôi mỗi tháng giấu diếm gửi cho thằng cháu yêu quý. Tôi vốn không tiêu đến số tiền này, định khi công việc ổn định thì mua quà tặng ông. Song lúc này cứu người quan trọng hơn. Số tiền tuy không nhiều, nhưng ít nhất cũng có thể giúp bé Thanh Hoa ở lại thế gian thêm vài ngày. Bạn cùng phòng cũng bị tôi tác động, gom tiền tới tấp, cứ như vậy mỗi người một ít cũng được 5000 tệ. Khoản tiền ấy đối với những người chưa đi làm như chúng tôi quả là không nhỏ. (1)Ván khám tra: là dụng cụ có thể lắp ghép thành dạng ghế, cầu, bàn… Nhân viên khám nghiệm dùng vật này làm đường đi để tiến vào hiện trường, tránh việc bước trực tiếp có thể ảnh hưởng đến chứng cứ tại đó.