Trước khi con thác hiện ra, theo như con Rùa nói là sau năm phút nữa, một con khỉ đeo mình trên cành xà cừ bên tay phải phát ra những tiếng chí chóe khiến tôi và con Rùa lật đật lia mắt nhìn. - Thằng Miếng Vá! Con Rùa buột miệng, không phải để gọi con khỉ mà để giới thiệu với tôi. Tôi hiểu ngay đây là con khỉ thỉnh thoảng vẫn chạy vào làng chơi với con Rùa. Thằng Miếng Vá, giống như cái tên mà con Rùa đặt cho nó, có một chỏm tóc màu đen ngộ nghĩnh ở chính giữa trán trông như một đứa bé để tóc trái đào. Trên hai gò má nó cũng có hai vệt đen giống như vừa bị ai chơi nghịch trét lọ nồi. Thằng Miếng Vá sau khi cất tiếng kêu liền trèo thoăn thoắt lên ngọn cây, thoáng chốc đã biến mất sau đám lá xà cừ xanh. Chỉ đến khi các cành cây rung lên tôi mới biết nó vừa quăng mình qua ngọn trắc bá kế bên. Khi con Rùa tiếp tục rảo bước thì tôi hiểu ra con khỉ con đang láu táu giành nhiệm vụ dẫn đường. Đó là cách để con khỉ háo thắng thể hiện mình, vì nếu không nó cứ sau một cú quăng mình lại dừng lại chờ đợi để hãnh diện thực hiện một cú quăng mình tiếp theo, con Rùa vẫn đang đi đúng con đường vạch sẵn trong đầu nó kể từ khi chúng tôi đặt chân vào bìa rừng. Tiếng nước reo mỗi lúc một lớn và khi thằng Miếng Vá dừng lại, tôi thấy có thêm hai con khỉ khác đang ngồi trên tảng đá dưới chân ngọn thác vừa hiện ra sau khúc ngoặt. Hai con khỉ này lớn hơn, có lẽ là khỉ anh chị hay khỉ bố mẹ, cũng có chỏm lông dày ở giữa trán như thằng Miếng Vá, chỉ khác là chỏm tóc này màu vàng. Khi con khỉ to nhất chớp mắt nhìn tôi và con Rùa, tôi thấy mi mắt nó có màu trắng như vừa được tô bằng cây bút chì bạc. Thác không cao, nhưng màn nước giống như một miếng voan trắng phủ kín sườn đồi lởm chởm những bụi cây thấp, ở vài chỗ lá nhúng cả xuống mặt nước. - Tới rồi đó anh. Con Rùa nói, ngoảnh cổ không phải để nhìn tôi mà để quan sát đám thú nhỏ phía sau lưng tôi. Tôi đưa mắt nhìn nước từ đỉnh thác lao xuống vùng xoáy tạo nên một núi bọt trắng xóa, những đợt sóng ngắn và những vòng tròn lan ra bốn phía, tai ngập trong một thứ âm thanh rộn rã, hoang sơ nhưng vô cùng dễ chịu. - Em dẫn tụi nó đi tắm hả? Tôi hỏi con Rùa, không nghĩ là mình hỏi trêu. Như để trả lời thắc mắc của tôi, ba con khỉ đứng lên khỏi tảng đá cạnh chân thác, nối đuôi nhau trèo qua những mô đất dọc triền đồi, chân bám trên những bụi cây, men dần về phía bức màn nước. - Đi anh! - Con Rùa vừa nói vừa bước ra phía sau cúi xuống ẵm một con nhím lên tay. - Đi đâu? - Chui qua bên kia. – Con Rùa hất đâu về phía ngọn thác – Có một lối đi nằm ngay sau thác nước. Trước bộ mặt ngơ ngác của tôi, con Rùa nói tiếp: - Anh ẵm con nhím kia giùm em đi! Con nhím khi xù lông như một quả cầu gai nhưng lúc tôi bế nó trên tay, lông nó rạp xuống như những ngọn giáo được xếp gọn gàng, dù vậy tôi vẫn cố cẩn thận hết mức để tránh bị các mũi nhọn vô tình đâm vào tay. Một tay ôm con nhím, tay kia bám vào những cành lá đong đưa trên đầu, tôi thận trọng đặt chân lên những mô đất và những bụi cây rải rác dọc triền đồi, dè dặt nhích từng bước một. Ba con khỉ lúc nãy đã biến mất sau màn nước. Trước mặt tôi, con Rùa di chuyển một cách nhẹ nhàng trên sườn dốc, trông nó không có chút gì gắng sức. - Anh nhìn cho kĩ chỗ em chui vào nhé! Con Rùa nói với tôi trước khi biến mất ở một chỗ nào đó giữa màn nước. Tôi run lên trong bụng khi bắt đầu nhúng người vào thác nước, cứ nghĩ sức nước tuôn xuống từ trên cao sẽ hất văng tôi xuống vũng xoáy bên dưới bất cứ lúc nào. Nhưng điều tôi lo sợ đã không xảy ra. Do ngọn thác không cao nên sức nước không mạnh như tôi nghĩ, mặc dù tôi phải bám thật chắc cả tay lẫn chân vào các bụi cây mới không bị ngã. Con nhím co rúm trong lòng tôi, như cảm nhận được rằng bất kỳ một sự cựa quậy nào của nó cũng có thể khiến cả tôi lẫn nó rơi xuống vực. Thực tế thì tôi đã vượt qua thử thách này không đến nỗi vất vả như tôi tưởng. Tôi tin con Rùa đã từng chui qua màn nước này nhiều lần và nó biết đó không phải là hành động quá nguy hiểm, nếu không nó đã không rủ tôi đi theo. Tôi thở phào khi đặt được chân vào cửa hang, đầu cổ tóc tai ướt đẫm, mắt cay xè, lòng phân vân không biết làm gì với con nhím trên tay. - Anh đặt nó xuống nền hang đi. Nó sẽ tự bò theo mình. – Trong thứ ánh sáng lờ mờ hắt vô từ màn nước, con Rùa vẫn nhận ra sự lúng túng của tôi. Nó nói, tôi thấy con nhím của nó đang nằm ngay dưới chân. Tôi khẽ đặt con nhím trên tay xuống nền hang. Vừa rời khỏi tay tôi, những cọng lông nhọn của nó lập tức xù ra bốn phía, có lẽ là để rũ nước. Trông nó có vẻ hồi hộp, lúc này nhìn nó giống hệt một con chuột nấp trong vỏ sầu riêng đang thò đầu ra nghe ngóng.  Thằng Miếng Vá đứng cách đó một quãng, miệng chí chóe không ngừng. - Nó giục mình đi theo nó đó anh. - Hai con khỉ kia đâu? - Tụi nó quay ra ngoài rồi. Vòm hang khá rộng, tôi có thể đứng thẳng người nhưng con Rùa vẫn dặn tôi cảnh giác với những mỏm đá thỉnh thoảng nhô ra từ trần hang. Hang càng vào sâu càng tối, chúng tôi chỉ biết dò dẫm đi theo tiếng kêu của con khỉ con. Có rất nhiều ngóc ngách trong cái hang kì lạ này, nếu không thuộc đường sẽ rất dễ bị lạc. Con Rùa bảo tôi đây là cái hang tự nhiên, về sau được con người sửa chữa thêm để chuyển quân bí mật trong thời kỳ chiến tranh. Tôi hỏi em còn bé sao biết chuyện này. Nó bảo nó nghe ông ngoại nó kể. Con Rùa còn nói trừ ông ngoại nó ra, không một ai trong làng biết cái hang này. - Chắc em giấu con Tập Tễnh trong cái hang này đúng không? - Không đúng. Câu trả lời của con Rùa hoàn toàn ngoài tiên liệu của tôi. - Không đúng à? – Tôi tròn xoe mắt – Em bảo em vào rừng để gặp con Tập Tễnh mà? - Điều đó thì đúng. – Con Rùa cười khúc khích – Nhưng con Tập Tễnh không ở trong hang. Ánh sáng đùng đục hắt tới từ phía trước như thay cho con Rùa trả lời tôi. Tiếng chí chóe của con khỉ con lúc này vẳng lại từ rất xa, tôi đoán nó không kềm được háo hức khi nhìn thấy quầng sáng nên đã lao nhanh về phía trước. Ánh sáng càng lúc càng tỏ dần, nhưng không vì vậy mà tôi tránh khỏi hai cú va đầu vào các mỏm đá đột ngột chĩa xuống từ trần hang. Một cú bên trái một cú bên phải khiến đầu tôi sưng lên hai cục. Nếu coi đó là hai cái sừng thì tôi đã rất giống một thành viên trong đám thú nhỏ của con Rùa. Màu xanh của cây lá bên ngoài cửa hang lúc này đã hiện ra trong tầm mắt nhưng tôi chưa kịp reo lên bỗng nghe có tiếng sột soạt từ phía sau lưng rồi có cái gì đó chạm vào chân tôi khiến tôi “á” lên một tiếng đầy hoảng hốt. - Tụi nhóc đó. Con Rùa vừa dứt lời, tôi đã thấy hai cái bóng đen vọt lên từ sau lưng tôi phóng vù về phía cửa hang. Đó là con chồn và con sóc đi theo tôi và con Rùa trong rừng. Tôi không biết tụi nó đã vào hang và lẳng lặng bám theo hai đứa tôi từ lúc nào. - Con chồn có thể vượt qua bức màn nước nhưng anh nghĩ con sóc sẽ bị nước cuốn trôi. - Lúc nãy hai con khỉ quay ra là để giúp sức cho con sóc đó anh. Bọn nhím và bọn khỉ đi sau cùng. Tôi biết khỉ là loài hiếu động (nhìn thằng Miếng Vá lơn tơn phi lên trước là biết), nếu hai con khỉ phía sau không chịu vượt lên từ sớm có lẽ chúng sợ bọn nhím chậm chạp đi lạc đường. Chúng khôn ghê!