Khi Nào Trăng Sáng Dẫn Lối Anh Về

Đến giờ nghỉ trưa, ngoài khoảng mười học sinh ở gần có thể về nhà ăn cơm ra, những đứa trẻ khác đều giải quyết bữa trưa ở trường, cơm và nồi thức ăn lớn nấu trong cái bếp lớn, hai món đơn giản, khoai tây xào và củ cải hầm. Tuy là như vậy, nhưng tốt hơn trường tiểu học không có nhà ăn, học sinh chỉ có thể ăn cơm nguội với dưa muối rất nhiều. Bọn trẻ xếp hàng lấy cơm, rồi trở lại lớp ngồi tại chỗ ăn cơm. Tạ Vũ đi theo bọn trẻ chụp mấy tấm ảnh, vì buổi sáng cô chỉ ăn hai cái bánh quy nên bây giờ cũng đói lả, liền đi đến nhà bếp ăn cơm. Vợ chồng hiệu trưởng và hai giáo viên mới đang ngồi trong bếp ăn cơm, chỉ duy nhất không thấy Lục Viễn. Thấy cô vào, hiệu trưởng Điền vẫy vẫy tay: “Phóng viên Tạ, đừng bận làm việc nữa, mau ăn cơm trước đi, nếu không thì nguội mất.” Tạ Vũ cầm lấy cái chén mà thím Điền bới sẵn cho cô, thuận miệng hỏi: “Sao không thấy thầy Lục vậy?” Hiệu trưởng Điền nói: “Thầy ấy đi trông học sinh rồi, sợ mấy con khỉ đó ăn cơm không đàng hoàng.” Tạ Vũ ồ một tiếng, lại cười nói: “Mỗi ngày một mình thím Điền làm thức ăn cho nhiều người như vậy thật không dễ dàng gì. Đúng rồi, chỗ này cách làng xa như thế, hàng ngày trường phải dùng nhiều thức ăn như vậy, đều làm thế nào?” Người phụ nữ nông thôn thành thật chất phác cười hì hì, hiệu trưởng Điền nói thay bà ấy: “Làm cơm ngược lại không phải là chuyện gì lớn, nhưng mỗi ngày phải dùng nhiều thức ăn như vậy quả thật là một vấn đề. Bọn trẻ chỗ chúng tôi không cần đóng tiền ăn, mỗi tuần bọn trẻ đi học sẽ nộp gạo và thức ăn, chỉ có điều đồ ăn mang từ nhà tới chỉ có thể là mấy món có thể cất giữ, chắc chắn cũng không đủ. Vườn rau bên cạnh trường có trồng chút rau, mỗi tuần thầy Lục còn đi vào làng mua thêm một ít.” Ông ấy dừng một chút, “Trước đây trường chỉ có căn nhà cũ này, không có kí túc xá cũng không có nhà bếp, mỗi ngày mấy đứa trẻ trên núi trời chưa sáng là đã vội lên đường, đi hơn một tiếng đến đây học. Thức ăn trưa đều là cơm nguội và dưa muối tự mang đến. Tôi không nhìn nổi cũng không có cách gì, trường không có điều kiện. Sau khi thầy Lục đến giúp đỡ xây căn mới, căn cũ làm kí túc xá và nhà bếp, các học sinh mới không cần ngày ngày thức khuya dậy sớm leo núi qua lại, buổi trưa cũng có một miếng cơm nóng ăn.” Tạ Vũ gật đầu như có điều suy nghĩ, hỏi: “Dãy phòng học bên ngoài là thầy Lục giúp xây ư?” “Còn phải nói nữa sao?” Hiệu trưởng Điền nói rồi thở dài một tiếng, dường như có chút bùi ngùi, “Tính ra thì thầy Lục đến chỗ chúng tôi sáu năm rồi.” Trương Khánh Nhiên ở một bên nghe xong, hơi nghi hoặc hỏi: “Tiền lương giáo viên ở trong thôn ít như vậy, một người đàn ông như thầy ấy sao bằng lòng ở lại?” Hiệu trưởng Điền lắc đầu thở dài: “Mãi không có giáo viên nào bằng lòng ở lại đây, thầy Lục muốn đi mà mãi không đi được. Đừng thấy thầy Lục có vẻ cộc tính, thật ra lòng dạ tốt lắm. Tiền lương tám trăm tệ phát mỗi tháng, thầy ấy đóng hết làm tiền ăn cho học sinh.” Mấy người đang nói chuyện, bên ngoài đột nhiên có một tiếng gào thét vang động trời, tiếp theo đó là tiếng khóc lớn của trẻ nhỏ. Hiệu trưởng Điền cười một tiếng, dường như đã quen với việc này: “Chắc chắn lại có đứa nào không ăn cơm đàng hoàng rồi.” Trần Tâm Duyệt bĩu môi: “Cho dù không ăn cơm đàng hoàng thì cũng không cần dữ như vậy chứ, dù sao cũng chỉ là một đứa trẻ thôi mà.” Nói xong, cô ấy để chén xuống, Tạ Vũ nghĩ nghĩ rồi đi theo. Hai người đi đến căn nhà đằng trước, hai phòng học lúc này im phăng phắc, từng đứa trẻ đều ngồi ngay ngắn, chỉ có một thằng bé bảy, tám tuổi khóc lớn hu hu, nửa hộp cơm rơi vãi trên cái bàn trước mặt, Lục Viễn sầm mặt đứng bên cạnh nó. “Thầy đã nói bao nhiêu lần rồi, cấm không được lãng phí lương thực. Ăn hết đồ em làm đổ ra bàn, ăn không hết thì buổi trưa không được ngủ, phạt đứng trong sân thể dục.” Thằng bé khóc dữ dội hơn, nước mắt nước mũi dính đầy mặt. Thằng bé run rẩy cầm muỗng lên, gạt thức ăn trên bàn vào hộp cơm. Trần Tâm Duyệt không nhìn nổi nữa, xông lên trước nói lớn: “Thầy Lục, thầy thế này có phải là quá đáng lắm rồi không?! Thức ăn đổ ra bàn hết rồi, bẩn như vậy còn ăn thế nào được?” Lục Viễn lạnh lùng nhìn cô ấy một cái: “Lãng phí lương thực tuyệt đối không thể dung túng. Đây là cách tôi dạy trẻ, không cần cô chấp thuận.” Trần Tâm Duyệt nổi giận, cầm lấy hộp cơm của thằng bé, dắt đứa bé đi ra ngoài. Tạ Vũ liếc nhìn Lục Viễn mặt mày lạnh lùng, cười nói: “Thầy làm tôi nhớ đến thầy chủ nhiệm thời cấp hai của tôi đấy.” Đôi mắt đen kịt của Lục Viễn hờ hững liếc sang. Tạ Vũ lại nói: “Thầy ấy dữ như thầy vậy, chúng tôi rất sợ thầy ấy, sau lưng đều lén gọi thầy ấy là Diêm vương mặt đen.” Có đứa trẻ nghe hiểu, không nhịn được phì cười thành tiếng, bị Lục Viễn lườm một cái sắc như dao, sợ đến mức vội vùi đầu không dám cười nữa. Lời nói đùa này không hề khiến vẻ mặt của Lục Viễn thay đổi chút xíu nào. Tạ Vũ đưa tay đặt lên mu bàn tay anh: “Sinh viên không rành sự đời như Trần Tâm Duyệt bằng lòng đến đây hỗ trợ giáo dục, thầy thế nào cũng nên thương hoa tiếc ngọc một chút đi.” Lục Viễn hờ hững dời ánh mắt khỏi mặt cô, lấy tay mình ra không để lại dấu vết, lạnh giọng nói với học sinh trong lớp: “Ăn cơm xong đi rửa chén sạch sẽ, quay lại kí túc xá và phòng sinh hoạt ngủ trưa, cấm đùa giỡn, bị phát hiện phạt chạy mười vòng.” Bọn trẻ trong lớp lập tức nghe lời nối đuôi nhau đi ra. Trẻ con trời sinh sợ giáo viên, huống chi là một thầy giáo hung dữ. Tạ Vũ trở lại nhà bếp phía sau, thấy Trần Tâm Duyệt đổ cơm của thằng bé vừa nãy vào thùng cám, nhưng đổ xong mới biết trong nhà ăn đã hết thức ăn, may mà trong hành lý của cô ấy còn lại một gói mì, làm bữa trưa cho đứa bé kia. Lớp buổi chiều, Tạ Vũ tiếp tục ngồi sau lớp dự thính. Trong hai lớp học thông nhau, tiếng bọn trẻ và giáo viên của hai lớp xen kẽ nhau, nhưng trong tiếng ồn ào, giọng nói trầm thấp của Lục Viễn chẳng tính là vang dội cao vút lại nghe rất rõ ràng. Người đàn ông này… Tạ Vũ chợt hơi muốn đi sang bên cạnh ngồi, nhìn dáng vẻ dạy học của anh ta. Cô dần có chút xuất thần, không chú ý lớp mình đang ngồi này ra sao, ngược lại vểnh tai nghe tiếng lớp bên cạnh. Cho đến khi tiếng của Trần Tâm Duyệt bị một đứa bé trai giơ tay ngắt ngang: “Cô ơi!” Trần Tâm Duyệt để sách xuống hỏi: “Sao vậy?” Thằng bé giơ tay chỉ đứa ngồi cùng bàn bên cạnh: “Nó ị rồi ạ!” Trần Tâm Duyệt nhíu mày, hình như hơi không phản ứng kịp. Thằng bé bị bạn cùng bàn tố cáo kia trông còn chưa tới năm tuổi chợt khóc hu hu lên. Trần Tâm Duyệt lập tức đi xuống bục, kéo thằng bé đó lên. Cô ấy liếc nhìn vết ẩm ướt thấp thoáng trên chỗ ngồi, nhíu mày hít mũi một cái, sụp đổ nói: “Em muốn đi toilet sao không nói? Bẩn chết đi được!” Tạ Vũ đi tới, nhìn tình hình, nói: “Trời lạnh thế này, phải mau chóng thay quần cho nó.” Trần Tâm Duyệt bĩu môi nói: “Bẩn như vậy mà!” “Chuyện gì xảy ra vậy?” Lục Viễn có lẽ nghe được động tĩnh, từ bên cạnh đi sang. Tạ Vũ nhìn về phía anh: “Đứa bé này xảy ra chút chuyện.” Lục Viễn đi mấy bước đến gần, liếc nhìn đứa trẻ đang xấu hổ gào khóc, ánh mắt chuyển xuống người thằng bé, trong lòng hiểu rõ, một tay kẹp ôm thằng bé lên: “Tôi đi xử lý, hai cô giúp trông chừng bên trong, đừng để bọn trẻ làm bậy.” Trần Tâm Duyệt như trút được gánh nặng, gật đầu lia lịa: “Không sao, tôi sẽ trông chừng cho.” Tạ Vũ nhìn Lục Viễn bế đứa bé đi nhanh ra khỏi cửa lớp, mím môi im lặng trong chốc lát, nói với Trần Tâm Duyệt: “Tôi đi xem thử.” Trần Tâm Duyệt cười: “Chuyện thế này mà chị cũng phải viết vào báo ư? Nhưng cũng khá tiêu biểu đấy.” Tạ Vũ cười cười không tỏ rõ ý kiến, đi ra khỏi lớp. Lục Viễn dẫn đứa bé vào kí túc xá nam sinh, cánh cửa chỉ khép hờ, Tạ Vũ đẩy cửa vào. Anh thản nhiên nhìn cô một cái, không phản ứng gì, tay cởi chiếc quần dày của thằng bé một cách nhanh chóng. Thằng bé nằm trên đùi anh, đỏ mặt im lặng. Trên chiếc quần lót cởi xuống dính đầy phân màu vàng. Mùi đó lập tức tỏa ra, Tạ Vũ vô thức nhíu mày. Lục Viễn lại nhìn cô một cái, rảnh một tay lấy cái chậu dưới giường đẩy lên phía trước: “Trong bếp có nước nóng, làm phiền cô mang giúp tôi một chậu tới đây, tôi phải lau cho nó một chút.” Tạ Vũ khom người cầm cái chậu, ra cửa nhanh chóng lấy chậu nước nóng tới. Lục Viễn rất nhuần nhuyễn rửa sạch mông thằng bé một hồi, rồi mặc quần mới cho nó, cuối cùng vỗ vỗ mông nó: “Mau quay lại lớp học đi. Muốn đi toilet thì giơ tay báo cáo với cô, lá gan to lên một chút.” Thằng bé gắng sức gật đầu, rụt rè liếc nhìn Tạ Vũ, chạy ra ngoài như một làn khói. Lục Viễn một tay cầm cái quần bẩn, một tay bưng chậu nước bẩn đi ra ngoài: “Cảm ơn nhiều.” Tạ Vũ dựa bên khung cửa cười với anh: “Anh có con ư?” Lục Viễn lắc đầu: “Không có.” “Vậy tại sao thạo việc như vậy?” Lục Viễn nói: “Đứa trẻ lớp một vừa rời nhà đi học, khó tránh khỏi xảy ra chuyện. Tình huống thế này không phải một hai lần, gặp nhiều nên quen thôi. Đứa vừa rồi tháng sau mới tròn năm tuổi, nhà ở trên núi, lần đầu tiên đi học, còn phải ở nội trú, xảy ra chút vấn đề là rất bình thường.” Anh nói xong, đi ra khỏi kí túc xá, đi đến trước ống nước bên ngoài, bắt đầu giặt sạch chiếc quần bẩn trong tay. Nước chảy ra từ trong cái ống đó lạnh thế nào, Tạ Vũ không thể rõ hơn được nữa. Cô thấy hai tay anh chà giặt dưới nước, tựa như không hề hay biết sự giá lạnh của nó. Cô tiến lên trước một bước, đứng sau lưng anh hỏi: “Anh nói tiếng phổ thông rất tốt, không giống người vùng này, anh từ đâu tới đây?” Lục Viễn cúi đầu giặt quần, hồi lâu sau mới hời hợt trả lời cô: “Bên ngoài núi.” “Chỗ nào bên ngoài núi?” Tạ Vũ hỏi tiếp. Lục Viễn trầm mặc chốc lát: “Không quan trọng.” “Tôi đến chỗ các anh phỏng vấn, hi vọng có thể biết tư liệu của tất cả giáo viên ở đây.” “Cô không cần phỏng vấn tôi. Hiệu trưởng Điền ở trường hơn hai mươi năm, thầy ấy mới đáng để cho cô đưa tin nhiều hơn một chút.” “Hiệu trưởng đương nhiên tôi sẽ phỏng vấn đặc biệt, nhưng tôi phải làm một bài báo khảo sát sâu, cũng cần phỏng vấn giáo viên ở đây, bao gồm hai tình nguyện viên vừa tới, còn có anh nữa, như thế mới đầy đủ.” “Không cần, cô có thể coi như tôi không tồn tại.” Tạ Vũ cười: “Anh một người lớn thế này, tôi không có cách nào coi như anh không tồn tại.” Lục Viễn không để ý đến lời của cô nữa, giặt sạch mấy cái quần trong tay, phơi trên dây thừng ở cửa. Sau khi làm xong, anh quay đầu nhìn Tạ Vũ: “Tôi đi dạy đây, cô cứ tự nhiên.” Tạ Vũ mỉm cười nhìn anh: “Vậy buổi tối tôi đến kí túc xá của anh phỏng vấn anh.” “Tôi đã nói không cần.” “Tôi cũng đã nói tôi muốn phỏng vấn anh.” Lục Viễn lộ ra vẻ mặt không mấy kiên nhẫn: “Tùy cô.”