Giấu phong cảnh trong hồi ức

TRANS: YUN.   Hôm đó lúc ăn lẩu, Từ Bạch chúc Tạ Bình Xuyên hôn nhân mỹ mãn, sự nghiệp thành công, cô không dám nói ‘anh nhất định được trường học tuyển chọn’, bởi vì cô không hiểu rõ tất cả cơ chế tuyển chọn. Nhưng vào cuối mùa đông sang năm — — trong một tháng vừa bắt đầu học kỳ mới đó, Tạ Bình Xuyên liên tục nhận được mấy phong thư, chẳng bao lâu sau tên anh được treo lên bảng danh dự trường học. Anh được học viện California tuyển chọn. Trừ học viện công nghệ California ra còn có mấy trường đại học khác nữa. Học trưởng năm ba nhắc tới anh với giọng điệu tràn đầy hâm mộ. Thời gian đó Từ Bạch rất vui vẻ, còn nhắc với mẹ của cô: “Mẹ, tên của anh ấy luôn được treo trên bảng vinh danh, tuy các học trưởng học tỷ khác cũng rất tài giỏi nhưng cô vừa nhìn là nhìn thấy anh ấy rồi.” Đó là một buổi chiều tối ngày chủ nhật, mẹ Từ Bạch đang vẽ trong thư phòng. Ánh mặt trời chiếu từ cửa sổ lá sách vào, chiếu ra ánh sáng sặc sỡ ngang dọc như gấm dệt. Mẹ Từ Bạch đứng trước giá vẽ, dưới ngòi bút là phong cảnh mặt trời lặn rắc vàng, cùng với ráng chiều mờ ảo nhấp nhô. Bà vừa lên màu vừa nói với con gái: “Thời gian trôi qua mau thật, lúc chúng ta vừa chuyển tới, Tạ Bình Xuyên mới có tám tuổi thôi mà giờ sắp lên đại học rồi.” Từ Bạch ôm thau sương sáo múc một muỗng rồi nói: “Đúng vậy, năm nay anh ấy sắp lên đại học rồi. Ảnh còn nói với con sẽ tới học viện công nghệ California.” Nói xong, cô không lên tiếng nữa. California Mỹ cách Bắc Kinh Trung Quốc quá xa xôi. Cho dù nuôi mèo mười năm cũng sẽ có tình cảm khó mà chia cắt, huống chi hai người có tuổi tác tương đương nhau lại còn sớm chiều ở chung. Từ Bạch cho rằng loại cảm giác hiu quạnh không thể nói ra đó của cô chính là bắt nguồn từ việc chia ly vào tháng sáu tới. Nhưng suy cho cùng cô vẫn cảm thấy an ủi. Có thể tới trường mình thích học chuyên ngành mình hứng thú, đó là chuyện chẳng thể nào tốt hơn được, giống như cô cũng muốn tới trường ngoại ngữ nổi tiếng học chuyên ngành phiên dịch tiếng Anh và tiếng Pháp. Mẹ Từ Bạch cũng nói với cô: “Chẳng phải Tạ Bình Xuyên luôn chuẩn bị xuất ngoại sao?” Từ Bạch gật đầu: “Vâng ạ, anh ấy chuẩn bị được mấy năm rồi.” Cô muốn chúc mừng đạt được mong ước. Mẹ Từ đặt bút vẽ trong tay xuống: “Vẫn là tuổi trẻ tốt, muốn làm gì thì làm đó.” Phong cảnh trên giá vẽ sống động như thật, nhưng mẹ của Từ Bạch lại bóc bỏ tờ giấy vẽ đi. Hộp pha màu rớt trên đất cùng với tờ giấy vẽ bị mẹ Từ Bạch gom lại bỏ hết vào thùng rác. Từ Bạch thấy vậy có phần mờ mịt chẳng hiểu vì sao: “Mẹ ơi……” Cô bưng sương sáo ngồi lên ghế, tay trái còn cầm muỗng, trên mặt đầy vẻ bang hoàng. Cô chẳng rõ đã xảy ra chuyện gì — — lấy khiếu thẩm mỹ của cô lại nhìn, đó là bức tranh rất đẹp. Từ Bạch được mẹ một tay nuôi lớn, có lẽ do gen di truyền thành ra cô cũng rất thích vẽ tranh. Nghề nghiệp của ba cô liên quan tới cấp quản lý, ngày đi làm thường xuyên bận tối tăm mặt mũi chẳng cách nào quan tâm tới tình hình gia đình, mà mẹ cô hoàn toàn ngược lại, kiêm luôn cả hai chức là chăm lo việc nhà và họa sĩ. Vì vậy, mẹ Từ Bạch bỏ qua không ít cơ hội để phát triển. Nếu chồng có thể hoàn toàn hiểu cho bà, thì chút hy sinh này cũng không đáng trách. Nhưng nửa năm gần đây bà bận rộn với triển lãm tranh khiến chồng phàn nàn về việc này, hai người thường xuyên xảy ra tranh cãi đã kéo dài một tuần rồi. Bà không thể không thừa nhận, ở trong mắt chồng mà chỉ là người phụ nữ của gia đình chứ không phải họa sĩ. Trách nhiệm của bà là quét dọn nhà cửa, chăm sóc cha mẹ già và con gái, cho dù thu nhập hai người ngang nhau nhưng bà vẫn có mặt đuối lý hơn. Mẹ Từ không nói những điều này với con gái, bà chỉ nói với Từ Bạch: “Lên màu không đẹp lắm, mẹ vẽ lại bức khác.” Trong thư phòng ánh sáng đủ đầy, sàn nhà sạch bóng nhưng tâm tình bà chẳng thể nào bình tĩnh, phác họa nét vẽ lộn xộn. Từ Bạch đoán không được tâm tư của mẹ, cô hỏi tiếp: “Mẹ ơi, năm đó lúc mẹ du học ở Ý……” Lời cô chưa nói xong đã bị mẹ cô lên tiếng ngắt lời: “Lúc đó trẻ tuổi không hiểu chuyện, chuyên ngành chưa học xong thì đã về nước rồi.” Mẹ Từ thuận lý thành chương nói tiếp lời vừa rồi: “Cho nên Tiểu Bạch à, đợi khi tương lai con lên đại học rồi đừng để lại tiếc nuối cho bản thân.” Từ Bạch gật đầu nửa hiểu nửa không. Lúc này trong sân hình như có người tới, bên ngoài vốn yên tĩnh bỗng có tiếng ồn ào. Xuyên qua cửa sổ lá sách trong thư phòng có thể nhìn thấy rõ trong sân có ba người đang đứng. Đó là mẹ của Tạ Bình Xuyên cùng với một đôi vợ chồng lạ mặt. Đôi vợ chồng đó ăn mặc rất model, ngay cả ông chồng cũng đeo một sợi dây chuyền vàng, mặc chiếc áo ngoài sặc sỡ. Giọng của ông ta rất to, có điều khẩu âm vùng ngoài hỗn tạp, Từ Bạch chẳng nghe ra được ông là người vùng nào. Ông ta nói: “Tôi và vợ tôi chỉ muốn ở kiểu nhà Đông Bắc xưa thế này, giá tiền không thành vấn đề, bà cứ việc ra giá.” Nóng xong, ông ta còn bổ sung: “Hoa cỏ ở đây đều là ông bà trồng cả à?” Ông ta đứng trong mảnh sân với cây cỏ đâm chồi vào tiết đầu xuân, ngón tay chỉ chậu Thiên Trúc Quỳ tươi tốt: “Loại hoa này không may mắn, ở quê chúng tôi chỉ có người già mới trồng, chúng ta tìm ngày nhổ nó đi.” Thiên Trúc Quỳ chẳng phải nhà Tạ Bình Xuyên trồng, loại thực vật này rất được mẹ Từ Bạch quý. Mẹ Tạ Bình Xuyên dường như cảm nhận được, trong sân không phải là nơi để nói chuyện, bà dẫn đôi vợ chồng đó vào nhà của mình, Từ Bạch chẳng nghe thấy tiếng trò chuyện của họ nữa. Cô đứng ngây ra trước cửa sổ, trong đầu ong ong rối loạn. Có thể nhìn ra được, mẹ Tạ Bình Xuyên định bán nhà rồi. Giá nhà ở Bắc Kinh cao nhất cả nước, nếu quyết định bán ra nhất định thu về một số tiền không nhỏ. Gia cảnh nhà Tạ Bình Xuyên giàu có thật nhưng trên đời có ai đi chê tiền nhiều bao giờ. Mẹ Từ Bạch dọn giá vẽ lên, kiên nhẫn giải thích với Từ Bạch: “Nhà họ sắp di cư tới Mỹ rồi, phòng để đó cũng chẳng làm gì, giờ bán ra cũng chẳng thấy kỳ lạ.” Từ Bạch đáp một câu: “Thế ạ.” — — Cô giống như thân trúc, đứng bên cửa sổ ngây người. Trên bàn ăn bữa tối, bầu không khí khác với thường khi. Mặt bàn bày bốn món một canh, hơi nóng bay lượn lờ. Nhất là món canh sườn rong biển đó, hầm tới mức nước canh đậm đặc, là món bình thường Từ Bạch thích ăn nhất. Nhưng hôm nay cô chẳng có tâm tình húp canh, cô cúi đầu gặm một miếng sườn. Xương đương nhiên rất cứng, xưa giờ Từ Bạch ưa ăn món mềm không thích cắn đồ ăn, hôm nay bỗng ra sức cắn vỡ luôn xương sườn. Tiếp theo đó phát ra một tiếng ‘cách’. Ba cô mở miệng nói: “Tiểu Bạch, con cắn xương làm gì, không sợ hư răng à?” Từ Bạch gặm xương, chẳng hề tiếp lời. Thế là mẹ cô đáp một câu: “Nồi canh này tôi hầm cả buổi chiều, xương đã nhừ rồi, cắn đứt cũng không ảnh hưởng tới răng, ông yên tâm đi.” Ba Từ Bạch bưng bát đũa lên, lúc nói chuyện còn mang theo ý cười: “Tôi quan tâm con ấy à, nói sai gì rồi sao?” Ông gắp một đũa thịt gà xào đậu phộng đặt vào trong chén vợ: “Bình thường tôi bận rộn như vậy, cả nhà cùng ăn một bữa cơm đúng là không dễ dàng.” Ông vốn cho rằng nói xong câu này vợ sẽ hiểu cho ông. Nhưng sau khi giọng ông vừa dứt, người vợ họa sĩ đó của ông lập tức vứt chén xuống, qua loa nói một câu: “Chỉ có bận thôi sao? Tôi chưa vẽ xong bức họa hôm nay, giờ đi thư phòng phác bản thảo đây, đừng vào làm phiền tôi.” Ba Từ Bạch không lên tiếng. Nhưng sau khi vợ đi rồi, ông hỏi con gái của mình: “Mẹ con hôm nay sao vậy, con chọc bà ấy tức giận rồi à?” Ba mẹ Từ Bạch rất ít khi xảy ra tranh chấp. Họ kết hôn rất sớm lại môn đăng hộ đối, vẻ ngoài của hai người đều xuất chúng, tính cách cũng tương đương nhau, người ngoài nhìn vào thật đúng là một đôi trời sinh. Chính vì vậy, Từ Bạch không biết nên đối mặt với sự cãi vã của ba mẹ thế nào. Cô là đóa hoa trưởng thành trong nhà kính, là viên mình châu được ba mẹ nâng trong lòng bàn tay. Nhưng chuyện học hành đều có Tạ Bình Xuyên giải quyết cho cô, cô rất ít khi gặp phải vấn đề phiền não. Có lẽ do vấn đề ở hoàn cảnh trưởng thành, chỉ số tình cảm của Từ Bạch có lúc rất cao có lúc rất thấp — — cô đoán không ra nguyên nhân khiến mẹ nổi giận, cô vô thức liên tưởng tới chuyện xảy ra ngoài sân hồi chiều, thế là mở miệng nói: “Dì cách vách hình như bán nhà rồi, chú xem nhà không thích Thiên Trúc Quy, nói là muốn nhổ sạch chúng.” Từ Bạch đặc biệt nhấn mạnh mấy từ ‘muốn nhổ sạch chúng’ để thể hiện tính nghiêm trọng của sự việc. “Chỉ vì chút chuyện này thôi à?” Ba cô lại nói, “Tìm chỗ khoan dung mà rộng lượng, nhổ mấy bụi cỏ mà thôi mà bà ấy nổi giận như vậy rồi. Tới khi người ta chuyển vào ở, ngày tháng sao mà sống đây.” Không đúng, không phải như vậy. Trong lòng Từ Bạch nghĩ, mảnh vườn nhỏ đó vốn dĩ là của nhà họ, Thiên Trúc Quy lại chỉ có ba bụi, dựa vào đâu muốn nhổ sạch của nhà người ta. Có điều Từ Bạch không có phản bác ba cô. Chú mèo của nhà họ ngồi dưới chân cô, cọ đầu vào dép cô, Từ Bạch lập tức cảm giác được, cô bưng chén lên và một miếng cơm. Mượn sự che chắn của chén cơm, cô cố ý ném một miếng sườn xuống, trên sườn còn dính miếng thịt lớn, nước canh hết dầu và muối rồi — — vì để chăm sóc mèo trong nhà, Từ Bạch rửa xương qua nước tỉ mỉ cạo sạch một lần. Mèo con nhặt được lương thực như mong ước, nằm sấp bên chân cô bắt đầu ăn. Ba Từ Bạch nói: “Ba thấy người ta nuôi mèo không có giống như con, chiều từ nhỏ tới lớn chẳng ra gì cả.” Mắt thấy bộ dáng nhà nhã của con mèo đó, ba Từ lại cầm đũa tiếp tục dạy dỗ con gái: “Thứ con nuôi là sủng vật, con ăn bữa cơm còn phải chăm sóc nó à?” Lúc này Từ Bạch đã ăn no rồi cộng thêm cô phản ứng lại, ba cô chọc mẹ cô không vui, cô cũng không vui theo. Từ Bạch giải thích: “Con chín tuổi đã bắt đầu nuôi mèo, nó lớn lên cùng với con, con muốn đối xử tốt với nó một chút cũng đâu có sai.” Ba Từ nói bằng giọng ôn hòa: “Tiểu Bạch, ba không nói con sai mà là muốn con có chừng mực, một con mèo thôi mà, con đừng quan tâm quá mức, con phải đặt tâm tư lên chính sự.” Đèn trong phòng ăn sáng chói, phản chiếu ánh sáng lên mặt bàn sạch sẽ. Trong đĩa chỉ còn lại một cái đùi gà, ba Từ gắp đùi gà đó lên đặt vào chén Từ Bạch: “Ngoài con mèo này ra ba còn muốn nói một chuyện với con, Tạ Bình Xuyên nhà cách vách sắp ra nước ngoài rồi, từ nhỏ con đã có quan hệ với cậu nhóc ấy rồi.” Ba Từ buông đũa xuống, giống như đang chìm vào hồi ức: “Lúc con vừa lên tiểu học, cậu ấy còn dạy con làm bài đúng không. Tạ Bình Xuyên là đứa trẻ tốt, ba cũng coi như nhìn cậu ấy lớn lên……” Từ Bạch nhìn ba mình đợi đoạn sau của ông. Người ta thường nói ‘không ai hiểu con gái bằng cha’ — — ba cô cuối cùng cũng thực hành được điều này, nói lời sâu xa: “Đợi Tạ Bình Xuyên đi Mỹ rồi có lẽ sẽ không về đây nữa, con trai trẻ tuổi nên đường ai nấy đi.” Con trai trẻ tuổi nên đường ai nấy đi. Câu nói này như que hàn ấn vào lòng Từ Bạch. Đêm đó trăng tròn, tiết xuân se lạnh, cô ôm mèo ngồi trên bậc tam cấp trong sân, cái có cái không vuốt ve mèo. Tạ Bình Xuyên chẳng biết xuất hiện từ lúc nào, anh lấy nhiều thêm một chiếc áo khoác lên người Từ Bạch. “Em đang nghĩ gì thế?” Tạ Bình Xuyên hỏi. Anh ngồi xuống bên cô một cách tự nhiên, nửa bên mặt ẩn trong góc tối bên góc tường, nhìn từ góc độ của Từ Bạch đó là một bức ảnh có kết cấu tuyệt đẹp. Người trong tranh đẹp quá mức nên không đủ chân thật. Cô vươn tay đặt lên vai anh lại chậm rãi buông xuống rơi lên đầu mèo con. “Meow……” Con mèo trong lòng cô kêu một tiếng. Giọng của Từ Bạch rất khẽ: “Em có một chuyện muốn hỏi anh.” Trăng sáng đầy sao, ánh sáng nhạt như dải ngân hàng đổ xuống, ánh đèn pha nơi xa sáng lấp lánh giống như chống cả bầu trời đêm. Từ Bạch ngẩng đầu nhìn ánh đèn pha, hỏi thẳng: “Sau này anh sẽ ở Mỹ luôn ạ?” Tạ Bình Xuyên còn chưa trả lời thì Từ Bạch đã bổ sung tiếp: “Ở đó làm việc, định cư, không về đây nữa ấy.” Tạ Bình Xuyên nói: “Em ngồi cả buổi tối chính là vì vấn đề này à?” Đúng vậy, bị anh phát hiện rồi. Trong lòng Từ Bạch đáp ra bảy chữ, ngoài miệng lại lần lữa không nói ra. Đấy chẳng phải là tác phong thường ngày của cô, cô xưa nay hay nhanh mồm nhanh miệng, có gì nói nấy, giờ cô vậy mà chỉ có thể giấu trong lòng thôi. Nếu đây là điều trưởng thành phải có, vậy cô có thể dừng mãi ở tuổi mười bốn không. Mà nay, Từ Bạch tròn mười lăm tuổi lại nói: “Em vừa nghĩ, thế giới lớn như vậy, chúng ta còn trẻ mà cứ dậm chân một chỗ hình như hơi uổng phí nhỉ.” Tạ Bình Xuyên phụ họa theo cô: “Đúng là như vậy, dẫu sao người nào có chí của người nấy. Anh vừa nói xong câu này thì đút tay vào túi áo móc ra hai viên kẹo chanh đặt vào tay Từ Bạch. Từ Bạch nắm chặt viên kẹo chẳng có ý muốn ăn. Tạ Bình Xuyên ngồi bên cạnh cô, nói giống như tự thuật: “Vừa rồi em hỏi anh có ở Mỹ làm việc không? Anh có ý định năm nhất bắt đầu thực tập, tranh thủ trước khi tốt nghiệp lấy được cơ hội dẫn đội.” Từ Bạch khoác áo của Tạ Bình Xuyên, im lặng nghe anh nói, nghe anh nói xong một câu khựng lại rồi nói tiếp: “Đợi lúc anh về nước sẽ không tới mức vì trình độ kém mà bị ngành IT trong nước đào thải.” Lời vừa dứt, Từ Bạch ngạc nhiên nhìn sang anh. Gió đêm thổi rung lá cây hòe kèm theo tiếng xào xạc. Âm thanh đó giống như biến thành hồ nước lan tới chỗ nông trong đáy lòng, từng chút từng chút một, tưới ra cảm giác ấm áp mềm mại nhất. Từ Bạch phì cười: “Thật không? Sau này anh sẽ về nước gia nhập vào giới IT, phát triển phần mềm trong nước.” Cô nói xong, thật ra vẫn không yên tâm vì vậy duỗi ngón út ra đưa tới trước mặt Tạ Bình Xuyên. “Anh đừng có gạt em đấy, phải ngoéo tay với em.” Từ Bạch nói. Tạ Bình Xuyên rất cam tâm tình nguyện nhưng ngoài mặt vẫn cười nhạo một phen: “Ngoéo tay gì chứ? Sao em chẳng khác gì lúc nhỏ hết vậy.” Tuy nói thế nhưng anh vẫn duỗi ngón út ngoắc đầu ngón tay của Từ Bạch. Hành động ngoéo tay này từng được bọn họ làm vô số lần nhưng hình như chẳng có lần nào trịnh trọng như lần này. Anh nghe Từ Bạch nhỏ giọng lẩm bẩm: “Ngoéo tay một trăm năm không được thay đổi.” Tạ Bình Xuyên nhớ như in, hôm đó là đầu xuân năm 2007.