Ghi chép nghỉ việc của biên tập viên

Khăn quàng cổ của Bạch Tư Quân là mẫu sọc đen trắng, quấn trên cổ hai vòng là có thể che kín được nửa khuôn mặt, cực kỳ ấm áp. Bây giờ bảo bối giữ mạng còn quan trọng hơn cả "quần thu" đã bị Mai Vũ Sâm chiếm mất. Bạch Tư Quân là kiểu người khó tiếp nhận thứ mới, không đến mức bảo thủ, nhưng quả thực có hơi cố chấp. Tỷ như việc anh phát hiện ra quán trà sữa dưới công ty có một loại nước uống rất được, sau đó chỉ gọi mỗi vị này mỗi lần đi uống. Có đồng nghiệp giới thiệu cho anh một loại khác, anh cũng thử đấy, nhưng lần sau vẫn sẽ gọi loại mình thường uống. Đồng nghiệp cười bảo anh đúng là người chung thủy, nhưng trên thực tế chỉ là anh đã có lựa chọn thích hợp rồi, không rảnh tốn thêm thời gian tìm kiếm thêm thứ khác nữa. Mua đồ cũng giống vậy, nếu đã mua được một đôi giày ưng ý thì lần sau anh sẽ tiếp tục mua đôi giày đó nữa. Bởi thế nên đôi giày anh đi hiện tại không khác mấy đôi anh đi thời đại học. Mấy ngày sau, khăn quàng giống cái trước của Bạch Tư Quân tới rồi, anh quấn người cho thật kỹ xong, lúc này mới dám nghênh ngang bước ra đường. Mấy hôm kế tiếp, Bạch Tư Quân giúp Triệu Lâm đọc morasse bản thảo một cuốn sách, lại giúp Lý Lam chuẩn bị một buổi ký tên sách, vốn không có thời gian để làm chuyện của bản thân. Đọc morasse (đọc mo-rát): soát chính tả. Đúng lúc này, chủ biên tìm đến anh, dò hỏi tiến độ sách mới của Mai Vũ Sâm. "Cậu đi tìm Mai Vũ Sâm hai lần, thảo luận đến đâu rồi?" Chủ biên hỏi. "Tạm thời vẫn chưa có tiến triển gì..." "Cậu nói chuyện với cậu ta thế nào vậy?" "Thử hỏi một chút ý tưởng cho sách mới." "Sau đó thì thế nào?" Sau đó anh ta xả chuyện tình dục và sinh tử với tôi một trận. Bạch Tư Quân đột nhiên cảm thấy có hơi thất bại, dường như toàn bộ quá trình anh bị Mai Vũ Sâm dắt mũi đi khắp nơi. Thấy Bạch Tư Quân ấp a ấp úng mãi không ra một câu hoàn chỉnh, chủ biên gõ gõ ngón tay trên bàn làm việc: "Cậu nói chuyện vi phạm hợp đồng với cậu ta chưa?" "Vẫn chưa..." "Tại sao lại không nói?" Ngữ điệu của chủ biên đột nhiên trở nên nghiêm khắc, "Đây là thứ quan trọng nhất, bất cứ lúc nào chúng ta cũng có thể lấy hợp đồng ra yêu cầu cậu ta bồi thường." "Nhưng không phải tác giả trì trệ bản thảo là chuyện bình thường sao..." "Bình thường?" Chủ biên cầm lấy một xấp văn kiện nện xuống bàn, "Cậu làm rõ lập trường của mình cho tôi trước đã, mỗi một ngày cậu ta thiếu bản thảo công ty đều chịu tổn thất, cậu nói ra chữ bình thường không thấy ngại sao? Cậu không phát lương nên thấy chuyện không đáng gì phải không?" Trong tiếng gầm rống tức giận của chủ biên, Bạch Tư Quân hồi tưởng lại lời oán than của vị tiền bối vừa mới từ chức đây. Bình thường người đàn ông trung niên đầu hói này luôn giữ vẻ mặt tươi cười niềm nở, nhưng thực tế lại chua ngoa hơn bất kỳ ai. Anh vẫn còn thất thần đã nghe chủ biên nói tiếp: "Tôi cho cậu thời gian ba tháng, nếu như không lấy được bản thảo từ tay Mai Vũ Sâm thì cậu cuốn gói lượn ngay lập tức cho tôi." Bạch Tư Quân cứ ngỡ mình nghe nhầm, anh kinh ngạc thốt lên: "Cái gì?" Chủ biên xả giận xong, dường như đầu óc trở nên dễ chịu hơn, khôi phục lại vẻ bình thản thường ngày, ông vừa uống trà vừa nói: "Ba tháng là kỳ hạn cuối cùng, tôi tin nhất định cậu có thể làm được." Bạch Tư Quân ra khỏi văn phòng trong trạng thái hoang mang lo sợ, thầm nghĩ có phải mình đắc tội chủ biên lúc nào mà không hay không. Tiền bối kinh nghiệm đầy mình tốn hết mấy năm còn không làm nên chuyện, anh làm gì có khả năng làm được trong vòng ba tháng? Chủ biên nói ông ấy tin tưởng anh, mà lại nhìn anh với cái vẻ không khả quan như vậy. Đúng lúc này Lý Lam đi ngang qua người Bạch Tư Quân, cô cầm tài liệu trong tay, nhìn Bạch Tư Quân: "Đúng rồi Tiểu Bạch, chị có một bưu phẩm sắp giao tới, bây giờ đi không được, chút nữa em lấy giúp chị được không?" Bạch Tư Quân đột nhiên nảy sinh cảm giác chán ghét trong lòng, anh cười cười đáp: "Em không tiện rồi chị Lý ạ, em có việc phải ra ngoài." Lý Lam bĩu môi, rõ ràng hơi mất vui: "Được rồi." Bạch Tư Quân nhìn cuốn sách đang đọc dở trên bàn, sau đó đi tới cửa tiệm bán điểm tâm lần hai. Giá cả ở tiệm điểm tân này rất đắt, chính Bạch Tư Quân còn không nỡ bỏ tiền mua ăn nữa là. Lúc trả tiền, anh không khỏi đau lòng, cũng không biết số tiền mình tốn rốt cuộc có đáng giá hay không. Đặc biệt là khi nghĩ đến chuyện Mai Vũ Sâm có thể hại anh thất nghiệp, giờ còn phải mua điểm tâm đắt như vậy cho hắn, tâm trạng nhất thời hơi căm phẫn. Ngồi tàu điện ngầm hai tiếng, đi đến biệt thự của Mai Vũ Sâm lần ba, lần này anh lo lắng hơn so với hai lần trước. Bạch Tư Quân khó khăn nói chuyện hợp đồng cho Mai Vũ Sâm, nói hắn có thể phải trả một số tiền vi phạm hợp đồng rất lớn, thế mà Mai Vũ Sâm nghe xong cũng không phản ứng gì, hắn còn hỏi: "Muốn uống cà phê không?" Bạch Tư Quân sững sờ, nghĩ thầm anh ngồi muốn được nửa tiếng rồi giờ mới hỏi muốn uống gì. Xem ra muốn giải quyết vấn đề với người ngoài xã hội thì buộc phải dựa vào người ngoài xã hội, chủ biên bảo trước hết phải nói chuyện hợp đồng quả là đúng đắn. Anh gật đầu một cái, nói: "Cảm ơn." Mà Mai Vũ Sâm vẫn cứ lười biếng dựa trên sofa không nhúc nhích: "Tôi cũng muốn uống, ở nhà bếp." Bạch Tư Quân: "..." Anh vẫn xem thường độ dày của da mặt Mai Vũ Sâm quá rồi. Lúc Bạch Tư Quân bưng hai tách cà phê hóa tan vào phòng khách, Mai Vũ Sâm cũng vừa lúc lật cuốn sách anh mang theo. Đó là cuốn "Bước đến bên rìa nhân sinh" của tác giả Dương Giáng. Bước đến bên rìa nhân sinh (走到人生边上 – Tẩu đáo nhân sinh biên thượng):Là một tác phẩm của nữ nhà văn Dương Giáng, cuốn sách này cũng là nơi lần đầu tiên bà nói lên suy nghĩ của mình về những vấn đề cơ bản như: số phận và định mệnh, sự sống và cái chết, tâm hồn và thể xác, thần linh và ma quỷ, nền văn minh nhân loại,...; thông qua sự tích hợp kiến thức văn học, triết học, đạo đức học, phân tâm học (một nhánh của tâm lý học). Với cách sử dụng từ ngữ tuyệt vời của mình, với lối tư duy tinh tế, hành văn tuyệt đẹp, hàm chứa cảm xúc mãnh liệt; tác phẩm thực sự là một kiệt tác xuất sắc hiếm có. "Cuốn đó là mang đến cho anh đấy." Bạch Tư Quân đặt một tách cà phê trước mặt hắn. "Cho tôi?" Mai Vũ Sâm nhìn tới nhìn lui một lúc, vết gập gãy bên gáy sách rất rõ ràng, hắn cười, "Lần đầu tiên có người đưa sách cũ cho tôi đấy." "Khụ" Bạch Tư Quân hơi lúng túng, anh giải thích: "Trước khi đưa nó cho anh tôi muốn xác nhận xem nội dung có phù hợp hay không, cho nên mới mở ra." "À thế à." Gương mặt Mai Vũ Sâm nhìn không ra vui giận gì, "Vậy cậu nghĩ nó phù hợp với tôi?" "Tôi thấy cũng tạm." Bạch Tư Quân đáp, "Nội dung của cuốn sách này rất phóng khoáng." Mai Vũ Sâm tràn đầy hứng thú mở một trang ra: "Sao cậu biết tôi chưa đọc qua?" Dẫu sao việc đưa cho nhà văn một cuốn sách vẫn là việc cần rất nhiều dũng khí. "Chắc chắn anh chưa từng đọc qua." Bạch Tư Quân tự tin chắc như đinh đóng cột. "Vì?" "Không giống tư tưởng của anh." Mai Vũ Sâm nhướn mày: "Tư tưởng gì của tôi?" "Thì..." Mai Vũ Sâm nhấp một ngụm cà phê, nhìn Bạch Tư Quân chòng chọc. Bạch Tư Quân bị nhìn đến độ trong lòng run cả lên, không dám nói tiếp nữa. Mai Vũ Sâm thúc giục: "Thì cái gì?" Bạch Tư Quân hít sâu một hơi, cố lấy thêm can đảm: "Tựa sách này được Dương Giáng tiên sinh viết khi đang nhìn đời bằng con mắt của một người đã hơn chín mươi tuổi, nhưng còn anh... anh đang ở rất xa cái ngưỡng cảm thấu được nhân sinh ấy, anh như đang về lại năm mười tám đôi mươi, không biết bản thân nên làm gì." Kỳ thực Bạch Tư Quân còn muốn nói Mai Vũ Sâm không ốm mà rên, nhưng cuối cùng vẫn kiềm chế được đầu lưỡi mình. Không ốm mà rên (无病呻吟): ẩn dụ cho những tác phẩm văn học nghệ thuật thiếu tình cảm chân thực, như "tiếng rên mà không hàm chứa những đau khổ". Mai Vũ Sâm không nói gì thêm, đây là lần đầu tiên Bạch Tư Quân nhìn thấy gương mặt hoàn toàn không có cảm xúc của hắn. Phòng khách chìm vào trạng thái yên tĩnh lúng túng vô tận, thậm chí Bạch Tư Quân còn có thể nghe được tiếng ô tô đi lại ngoài đường. Anh cực kỳ mất tự nhiên lái sang chuyện khác: "À, anh ăn cơm trưa chưa?" Mai Vũ Sâm không hề trả lời, mà hỏi: "Cậu vừa mới nói, nếu ba tháng nữa tôi không giao bản thảo thì sao?" "Bên nhà xuất bản có thể sẽ..." "Tôi hỏi cậu." "Tôi sẽ bị sa thải." Bạch Tư Quân nhỏ giọng đáp. Lúc nói chuyện kỳ hạn cuối cùng, anh cũng nói chuyện này với hắn. Anh tưởng nhà văn tác giả đều là người thông tình đạt lý, nếu như Mai Vũ Sâm biết được chuyện này, có lẽ sẽ cảm thấy ngượng ngùng rồi bắt đầu sáng tác. Nhưng suy nghĩ này của anh hoàn toàn sai lệch rồi. Anh chỉ nghe Mai Vũ Sâm ung dung nói: "Cậu có nghĩ đến chuyện nếu như tôi chán ghét cậu, sau đó sẽ cố ý kéo dài ba tháng này, vậy cậu chỉ có nước chờ ngày bị sa thải không?" Bạch Tư Quân mím chặt môi, không biết Mai Vũ Sâm có ý gì. Anh chợt nghĩ đến những nhân có vật nội tâm u ám trong tác phẩm của Mai Vũ Sâm, giờ đây anh phát hiện ra Mai Vũ Sâm không khắc họa ra những nhân vật như thế, mà là những nhân vật này vốn xuất phát từ chính nội tâm hắn. Mai Vũ Sâm ung dung nhếch khóe môi, hỏi: "Thế nên bây giờ cậu muốn chủ động từ chức hay muốn tôi dằn vặt cậu ba tháng rồi bị sa thải?" Bạch Tư Quân không trả lời, nhưng mồ hôi lạnh trên trán lại cho thấy tâm trạng căng thẳng cực độ. Mai Vũ Sâm chỉnh tư thế ngồi thoải mái hơn, uống cà phê: "Cho cậu một lời khuyên, về sau không nên dễ dàng để lộ nhược điểm của mình như vậy." Đôi tay đang đặt hờ trên gối nắm chặt lại, Bạch Tư Quân cúi đầu: "Đã hiểu, cảm ơn." Trên chuyến tàu điện ngầm trở về nhà, Bạch Tư Quân trống rỗng vô thần ngồi trên ghế, thân người lắc lư theo nhịp di chuyển của toa xe. Từ lâu anh đã biết biên tập viên cần phải có kỹ năng giao tiếp tốt, nhưng bây giờ mới nhận ra mình vẫn quá kém. Nếu như đối phương đã từ chối giao tiếp ngay từ khi bắt đầu, dù có dùng bao nhiêu miệng lưỡi, cũng chỉ phí hoài vô ích. Lần đầu tiên trong đời Bạch Tư Quân cảm thấy hoài nghi bản thân, liệu có phải ngay từ đầu anh căn bản đã không thích hợp trở thành biên tập viên? Có lẽ bây giờ thi công chức vẫn còn kịp. Bạch Tư Quân luôn cảm thấy đó là một phương thức trốn chạy, mục tiêu nỗ lực không phải để thể hiện bản thân, mà là bởi thích được thư thái an nhàn. Tạm thời chưa nói đến chuyện anh có thể thi đậu hay không, nếu có thể thi đậu thật, có lẽ cuộc đời anh cũng sẽ kết thúc ngay lúc ấy. Bởi lẽ sau đó, những thứ chờ đợi anh là kết hôn, sinh con, nuôi dạy con cái, thời gian của bản thân sẽ bị nghĩa vụ trong gia đình chiếm hết; anh sẽ không còn sống vì bản thân mình nữa, mà sẽ sống vì người khác. Do dự cả buổi trời, cuối cùng Bạch Tư Quân vẫn rút điện thoại ra, nhắn cho Mai Vũ Sâm một mẩu tin ngắn. Anh không xin lỗi hay cầu xin, chỉ nhắn đến một câu ngắn gọn: Tôi thật sự rất muốn làm được sách của anh. Tới tận đêm khuya, Mai Vũ Sâm cũng chưa hề trả lời. Bạch Tư Quân tự dặn lòng an ủi, có lẽ Mai Vũ Sâm tắt điện thoại, không nhìn thấy tin nhắn. Thế nhưng anh lại tự giễu nghĩ, coi như là Mai Vũ Sâm đã thấy rồi đi, nhiều khả năng hắn không muốn nhìn thấy mình. Bất tri bất giác, ngoài cửa sổ nổi lên một trận mưa to, từng hạt mưa nặng trĩu không ngừng va đập vào cửa kính, tạo nên âm thanh khiến lòng người phiền muộn. Bạch Tư Quân biết, ngay khi trận mưa lớn này qua đi, mùa xuân sẽ thực sự đến, ấy thế anh lại cảm thấy mùa đông giá rét vẫn còn đang ở ngay trong lòng mình đây, không nhìn thấy dù chỉ một tia hy vọng chớp nhoáng. Lúc đang mơ mơ màng màng chìm vào giấc ngủ, điện thoại để bên gối bỗng rung lên. Bạch Tư Quân cau mày nhìn điện thoại, bị thông báo trên màn hình gọi tỉnh ngay lập tức. Anh ngồi bật dậy, run rẩy ấn nút gọi, trong điện thoại nhanh chóng truyền đến giọng của Mai Vũ Sâm: "Tôi đói, mang bánh ngọt lại đây cho tôi."