Ai động vào ống nghe của tôi

Chuyển ngữ: Queenie_Sk Vừa vào khu phẫu thuật Thư Tần đã được thông báo ca phẫu thuật đầu tiên sẽ lên ngay, bác sĩ Lưu đang lắp đặt thiết bị soi lồng ngực, Thư Tần vội đi chuẩn bị dụng cụ. Đang sắp xếp ống gây mê thì Vũ Minh cầm bệnh án bước vào: “Bệnh nhân 27 tuổi, nam giới. Phổi trái xuất hiện bóng khí (1). Cô qua lấy ống dẫn khí hai nòng trái và ống nội soi phế quản quang học mềm (2), dùng ống F39.” (1) Một triệu chứng của tràn khí màng phổi (2) Nội soi phế quản (Bronchoscopy) là một thủ thuật giúp bác sĩ nhìn trực tiếp vào những đường hô hấp lớn (hay còn gọi là đường thở lớn bao gồm khí quản và phế quản). Đây là những đường ống chính đưa không khí vào phổi. Ống nội soi phế quản quang học mềm (fibre-optic bronchoscope) thường hay được sử dụng. Đây là một ống nội soi nhỏ, dễ uốn cong, có ánh sáng cuối ống để quan sát. Ống có đường kính khoảng cây bút chì. Ống nội soi phế quản được đưa vào bằng đường mũi hoặc miệng rồi qua phía thành sau họng, xuống khí quản và xuống tới phế quản. Ống nội soi phế quản quang học mềm cho phép ánh sáng được dẫn theo ống nội soi và vì thế việc chiếu sáng giúp cho bác sĩ có thể thấy rõ bên trong đường hô hấp. Thư Tần ngẩn người rồi lập tức trả lời: “Vâng em đi ngay!” Cô ở khu phẫu thuật gây mê toàn phần này lâu như vậy, cơ bản đều thao tác đặt nội khí quản một nòng, lần đầu tiên được chứng kiến thao tác đặt nội khí quản hai nòng. Chờ cô đẩy máy đến thì Vũ Minh đã đo xong điện tim, đang dùng ống nghe nghe phổi bệnh nhân. Cô đang định xé túi trùng đựng ống, Vũ Minh tháo ống nghe đưa cho cô: “Cô tự nghe một lần đi.” Thư Tần đứng chếch bệnh nhân, đeo ống nghe bắt đầu kiểm tra. Vũ Minh đứng trước máy gây mê tăng lượng khí oxi: “Tại sao trước khi gây mê toàn phần phải nghe cả hai lá phổi của bệnh nhân?” Cô đáp: “Giả sử như sau khi đặt nội khí quản người bệnh xuất hiện tình huống phổi không thông, chỉ khi tiến hành nghe kỹ phổi của bệnh nhân trước khi gây mê mới có thể so sánh được. Hơn nữa trước khi phẫu thuật lá phổi của bệnh nhân vẫn là lá phổi có bệnh.” Một vị bác sĩ trẻ đứng đầu bên kia đang giúp bác sĩ mặc đồ vô trùng, anh ta cười nói: “Không ngờ nhé Vũ Minh, lần đầu thấy cậu hướng dẫn người khác một cách kiên trì như vậy đó!” Vũ Minh đặt kính lên khay, không ngẩng đầu lên khẽ nói: “Sư muội của tôi mà, hết cách rồi!” Anh ta nở nụ cười, lén nhìn qua Thư Tần rồi hỏi tiếp: “Đúng rồi khoa bên tôi có ca ung thư thực quản, cậu hội chẩn chưa, có thể sắp xếp phẫu thuật ngày mai chứ?” Vũ Minh suy nghĩ một chút rồi trả lời: “Đã xem rồi, máu hạ, ngày kia chắc được.” “Cảm ơn người anh em, ngày mai tôi sẽ thông báo phẫu thuật.” Chuẩn bị trước gây mê xong, Vũ Minh cho Thư Tần đeo mặt nạ lên mặt bệnh nhân, xoay người cầm khay thuốc gây mê: “Tôi bắt đầu đây!” Các bác sĩ trong ca đồng thanh đáp: “Ok!” Sufentanil, midazolam, propofol, thuốc giãn cơ lần lượt được bơm vào tĩnh mạch. Thư Tần hỏi: “Trong sách giáo khoa truyền thống đều hướng dẫn sẽ bơm midazolam trước, tại sao lần nào sư huynh cũng tiêm sufentanil, không lo bệnh nhân xuất hiện tình trạng ho sặc?” Anh liếc nhìn cô: “Đã lần nào xuất hiện tình trạng ho sặc chưa?” Thư Tần ngẫm nghĩ một chút, cũng đúng, khi Vũ Minh hướng dẫn gây mê toàn phần, bệnh nhân đều rất ổn định. “Trước tiên dùng sufentanil rồi tiếp tục dùng midazolam, có thể gây ức chế hạch tế bào, chỉ cần chú ý tốc độ tiêm thuốc là được. Trình tự tiêm thuốc cũng không hẳn phải cố định, cô có thể căn cứ vào tình huống người bệnh để tiến hành điều chỉnh.” Thư Tần gật đầu, Vũ Minh không thích tuân thủ theo quy tắc nhưng nghiệp vụ của anh rất vững, đáng tiếc anh không thể hướng dẫn cho cô mỗi ngày. Vũ Minh dùng gel bôi ống thông hai nòng: “Đầu tiên nhìn tôi thao tác.” Thư Tần gật đầu, đứng sang một bên. Ống thông hai nòng chính là lợi dụng một bên đường ống đặt nghiêng vào lá phổi đang bị bệnh, toàn bộ quá trình thông khí đều dựa vào lá phổi khỏe để hoàn thành. Vũ Minh đưa ống dẫn hai nòng vào khoang miệng, đến thanh môn thì từ từ xoay tròn, cuối cùng thuận lợi đưa vào khí quản. Mỗi một bước đều rất vững vàng và nhanh chóng. Thư Tần nhìn mà cũng không dám thở mạnh. Chứng kiến tận mắt anh thao tác còn lĩnh ngộ nhanh hơn xem trên băng ghi hình gấp trăm lần. Xuyên qua thực quản Vũ Minh nhẹ nhàng cầm ống nghe tiến hành xác nhận: “Cô nghe hai lá phổi của bệnh nhân đi.” Thư Tần nhận lấy, vừa nghe vừa nói: “Phổi trái không nghe được tiếng hô hấp, phổi phải không khác gì trước khi gây mê.” Vũ Minh cho ống soi phế quản vào ống thông, hai mắt vừa quan sát vừa điều chỉnh vị trí: “Đến thao tác thử một lần đi, nhớ nhìn màn hình để so sánh.” Thư Tần tiếp nhận ống soi, cẩn thận thao tác, thỉnh thoảng nhìn lên màn hình khổng lồ treo trước mặt. Trên màn hình, tất cả mọi cơ quan đều được phóng to gấp nhiều lần, ngẩng đầu nhìn là có thể quan sát tình huống hai lá phổi của bệnh nhân. Vũ Minh chỉ cần thao tác một lần là chính xác vị trí, phổi phải hô hấp bình thường, phổi trái không có dấu hiệu, như thế phạm vi phẫu thuật đã lộ rõ. Vũ Minh hỏi cô: “Phẫu thuật một lá phổi dễ dàng xuất hiện biến chứng gì, trọng điểm gây mê là gì?” Thư Tần cảm xúc dâng trào, vừa luồn ống soi vừa đáp: “Dễ dàng xuất hiện triệu chứng hepoxia.” (3) (3) Hepoxia: Trạng thái thiếu oxy trong quá trình chuyển hóa của cơ thể, hoặc không đủ lượng oxy cho các tế bào. “Lúc trước là hai lá phổi cùng hô hấp, bây giờ chỉ còn một, như vậy khí đều tiến vào phía bên phải của ống thông hai nòng, rất dễ xảy ra tình trạng khí vào quá nhiều, tái tưới máu không đủ. Để ngăn ngừa tình trạng hepoxia, đầu tiên tăng FiO2 (4), bước tiếp theo hạ thấp độ ẩm và tăng cường tần suất thông khí.” (4) Fio2: FiO2 là thuật ngữ y học chỉ nồng độ oxy trong hỗn hợp khí thở vào (fraction of inspired oxygen). Thở thêm oxy tức liệu pháp oxy (tăng FiO2) được chỉ định trong nhiều bệnh và ở một số bệnh nhân (nhất là sau mổ) giúp đề phòng và điều trị thiếu oxy máu (do tăng áp lực riêng phần oxy trong phế nang làm tăng tốc độ khuyếch tán oxy từ đó vào mao mạch phổi). Thở thêm oxy không điều trị được căn nguyên mà chỉ giúp cải thiện mức oxy trong máu động mạch. Vũ Minh đứng trước màn hình máy tính cúi đầu ghi chép thông tin gây mê, khẽ mỉm cười: “Giải thích khá nông cạn nhưng đủ để ứng phó kiểm tra.” Thư Tần lườm phía sau lưng anh. Dường như anh có mắt sau gáy: “Đừng không phục như vậy, tôi có viết vào sổ ghi chép, lát tự cô xem là biết.” Thư Tần lập tức gật đầu: “Sư huynh nhớ cho em xem đấy!” Vũ Minh xoay ra nhìn cô, cô cười thật tươi, khóe miệng anh cũng bất giác cong lên: “Vui đến thế sao?” “Dĩ nhiên, sư huynh là học thần mà!” Sổ ghi chép của học thần biết bao người muốn có, Thư Tần cười híp mắt, treo ống nghe ở trên máy theo dõi. Ca phẫu thuật đầu tiên rất thuận lợi, xong xuôi Thư Tần đẩy bệnh nhân về phòng PACU. Điện thoại Vũ Minh lại vang lên, trong khoa có người tìm anh. Thư Tần quay trở lại phòng phẫu thuật, lúc này có người ở bên trong. Cô vừa nhìn: “Ồ? Trâu sư huynh?” Hôm nay Trâu Mậu đeo khẩu trang và mũ nên cô không thể nhận ra ngay. Trâu Mậu thận trọng lên tiếng: “Anh đi hỏi một vòng mới biết em làm ở phòng 45, tuần trước anh có sắp xếp mấy bài báo cáo khoa học về gan nhiễm mỡ và tăng lipid máu, định gửi cho em nhưng bận quá chưa kịp liên lạc, sáng nay anh đã gửi email cho em rồi đó!” Chẳng trách vừa rồi điện thoại rung mấy lần, cô bận nên chưa kịp xem. “Cảm ơn Trâu sư huynh, tối về em sẽ xem.” Đúng lúc này cửa mở ra, Vũ Minh đi vào, ngẩng đầu: “Trâu Mậu?” Trâu Mậu thong thả bắt chuyện: “Cậu cũng ở phòng này à? Tôi tìm sư muội của cậu có chút việc.” Không vội rời đi mà ở lại tiếp tục nói chuyện với Thư Tần, “Em không cần khách sáo như vậy. Dì Tần và mẹ anh rất thân nhau, chú Thư cũng làm xét nghiệm bên khoa bố anh, sau này muốn cần tư vấn điều gì có thể đến gặp anh bất cứ lúc nào. Dạo này mẹ anh muốn đi chơi nên có nói qua với dì Tần, nếu như ngày nào em rảnh thì sắp xếp cả hai gia đình cùng nhau ra ngoài chơi.” Vũ Minh đi ngang qua hai người bọn họ, đến trước máy vi tính xem lịch phẫu thuật ngày mai. “Cám ơn Trâu sư huynh, nhưng gần đây em phải chuẩn bị khá nhiều đợt kiểm tra, thật sự không có thời gian ra ngoài chơi.” Trâu Mậu khẽ mỉm cười: “Không thành vấn đề, ngày nào rảnh cùng nhau ăn bữa cơm cũng được. Bình thường em ở ký túc xá, tối thứ sáu nào cũng về nhà phải không? Thứ sáu anh cũng về nhà. Đến lúc đó em có thể gọi cho anh, nếu tiện anh đưa em về luôn.” Vũ Minh đột nhiên lên tiếng: “Thư Tần, không phải cô mang theo bữa sáng sao, tôi vẫn chưa ăn sáng!” Ừ, đúng rồi, bánh bao… Ca phẫu thuật đầu tiên gấp quá, sáng sớm Vũ Minh lại họp với chủ nhiệm La nên có khả năng anh thật sự chưa ăn sáng, Thư Tần vội đáp: “Em đặt trong tủ cá nhân phòng thay đồ, để em đi lấy.” Vũ Minh ra ngoài, trước khi đi còn nhắc Trâu Mậu: “Hai ca phẫu thuật của cậu sẽ chuyển lên ngay.” Trâu Mậu cười nói: “Tôi đến ngay đây!” Rồi quay sang Thư Tần, “Lát nữa liên lạc với em sau!” Thư Tần chạy sang phòng thay đồ lấy túi bánh bao, đều đã nguội rồi. Cô đẩy cửa ra nói với Vũ Minh: “Sáng sớm em đã muốn đưa cho sư huynh nhưng anh lại qua phòng chủ nhiệm.” Anh nhận lấy: “Bố cô làm à?” Cô hơi thấp thỏm: “Vâng, sáng nay em cũng đưa cho Thịnh Nhất Nam và Ngô Mặc, phần này là của sư huynh, ngoài ra còn có hai túi cho Cố sư huynh và chị Chu. Nhưng tất cả nguội hết rồi, hay là em xuống căn tin cho vào lò vi sóng hâm lại nhé?” “Không cần!” Anh cầm lên định ăn, chợt nghe tiếng nói chuyện ở hành lang, là giọng của phó chủ nhiệm Chương, anh đành nói với cô: “Cô về phòng phẫu thuật trước, tôi đến ngay!” Vào phòng thay đồ nam, anh lấy chìa khóa trong túi quần, đang định mở tủ thì Trâu Mậu bước vào, hình như muốn uống nước. Anh ta đến bên cạnh mở tủ. “Đây là bữa sáng Thư Tần cầm từ nhà đi à?” Trâu Mậu vặn chai nước suối, uống một ngụm, chủ động bắt chuyện. Vũ Minh mỉm cười nhìn điện thoại, “Mang theo nhiều như vậy một mình tôi ăn không hết, cậu ăn không?” ~~~ Tác giả có lời muốn nói: Vũ Minh: Trêu tức cậu vài câu thôi, còn lâu tôi mới cho.